Mythbusters: 5 Κοινοί Φορολογικοί Μύθοι

Στα χρόνια της κρίσης και με τον καταιγισμό των υποχρεώσεων, κυρίως φορολογικών, που προκύπτουν για φυσικά και νομικά πρόσωπα, κυριαρχεί και μια απίστευτη παραφιλολογία περί των φόρων. Σε δεκάδες περιπτώσεις έχουμε βρεθεί μεταξύ αντικρουόμενων πληροφοριών για κάποιους τύπους φόρων ή κάποιες ρυθμίσεις ότι π.χ. «έτσι γίνεται σε όλον τον πλανήτη» ή αντίθετα, «αυτό είναι μοναδικό ελληνικό φαινόμενο…», αυτός είναι αριστερός ή δεξιός φόρος κ.λ.π.

Η πραγματικότητα είναι ότι τίποτε από αυτά δεν ισχύει στην ουσία του. Όλα γίνονται σε αυτόν τον πλανήτη και τίποτε δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Στο άρθρο που ακολουθεί, το MoneyGuru.gr παρουσιάζει με παραδείγματα και συγκρίσεις με το εξωτερικό κάποιους από τους "μύθους" σχετικά με το φορολογικό μας σύστημα. 

Μύθος 1ος: Οι φόροι στα ακίνητα είναι «αριστεροί» φόροι  

Η λογική είναι ότι οι φόροι στα ακίνητα προφανώς στοχεύουν σε ιδιοκτήτες και άτομα με περιουσία, ενώ στις «φιλελεύθερες χώρες» φορολογείται μόνον το εισόδημα. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους μύθους που κυκλοφορούν. Οι φόροι περιουσίας, όπως ο ΕΝΦΙΑ, είναι εξαιρετικά κοινοί σε όλες τις χώρες και κυρίως στην μεγαλύτερη κατά τεκμήριο φιλελεύθερη οικονομία του πλανήτη, τις ΗΠΑ. Η διαφορά είναι ότι στις ΗΠΑ οι φόροι επί της ακίνητης περιουσίας δεν επιβάλλονται από την κυβέρνηση, αλλά είναι επιβαλλόμενοι τοπικά από τις πολιτείες και σε αυτό οφείλεται η εξαιρετική μεταβλητότητα στο φορολογικό συντελεστή και στον τρόπο υπολογισμού.  
Στις ΗΠΑ ο αντίστοιχος ΕΝΦΙΑ μπορεί να φθάσει ακόμη και το 5% επί της αξίας του ακινήτου σε ορισμένες πολιτείες και για κάποιες κατηγορίες ακινήτων. Διαφορά έχει βέβαια η αξία του ακινήτου, καθώς αυτή υπολογίζεται με την εύλογη αξία ή με την αξία που έχει το ακίνητο στην αγορά και όχι με έναν κατάλογο αμετάβλητων αντικειμενικών αξιών. Η αξία αυτή υπολογίζεται είτε από τις φορολογικές αρχές, είτε από κάποιον ανεξάρτητο εξουσιοδοτημένο εκτιμητή με διάφορες συγκεκριμένες παραδοχές. 
Αν γίνει από ανεξάρτητο εκτιμητή, ενδέχεται η φορολογική διοίκηση να μην δεχθεί την εκτίμηση και να βγάλει δική της, ενώ τα τελευταία χρόνια σε πολλές πολιτείες παρατηρήθηκε το φαινόμενο να απαιτεί η διοίκηση υιοθέτηση ενιαίου τρόπου υπολογισμού των αξιών ώστε να διευκολύνεται η επιβολή των φόρων, πράγμα που παραπέμπει έμμεσα σε ένα σύστημα αντικειμενικών αξιών παρόμοιο με αυτό που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας. 

Μύθος 2ος . Αντικειμενικές αξίες υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα 
Πλήρως άτοπον… Στον μύθο 1 αναφέραμε ότι το σύστημα στις ΗΠΑ αν και φαίνεται να χρησιμοποιεί τις αξίες της αγοράς, εντούτοις σε πολλές περιπτώσεις το σύστημα μοιάζει με ένα σύστημα αντικειμενικών αξιών. Για παράδειγμα, στην Γαλλία υπάρχουν 2 φόροι στην ακίνητη περιουσία που επιβάλλονται από τους δήμους. Ο υπολογισμός των φόρων γίνεται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του ακίνητου και με βάσει έναν πίνακα δυνητικών ενοικίων που θα μπορούσε να πιάσει το ακίνητο αν νοικιάζονταν. 
Δηλαδή δεν έχουμε σύστημα αντικειμενικών αξιών, αλλά αντικειμενικών ενοικίων και αυτό διότι σε όλη τη Γαλλία η πρώτη κατοικία είναι αφορολόγητη, οπότε από τη δεύτερη και πάνω θεωρείται ότι θα μπορούσε κάποιος να την νοικιάσει και να παράγει εισόδημα για αυτόν και το κράτος. 
Στη Γερμανία, επίσης υπάρχει ένα σύστημα αξιών το οποίο συγκεντρώνεται σε ένα τρόπο υπολογισμού που αναλαμβάνει να υπολογίσει η φορολογική αρχή χρησιμοποιώντας τον Γερμανικό Κώδικα Εκτίμησης ή Bewertungsgesetz. Και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν σταθερές και αντικειμενικές αξίες για κάθε ιδιοκτησία. Η διαφορά των συστημάτων του εξωτερικού είναι η ευελιξία και η αναθεώρηση. Δηλαδή στο εξωτερικό η φορολογική διοίκηση υπολογίζει την αξία της περιουσίας αλλά αναθεωρεί τους κανόνες σε σχέση με την πραγματικότητα, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Στην Ελλάδα αυτό δεν έχει γίνει από το 2007, για αυτό και οι κτηματομεσίτες πιέζουν σταθερά τα τελευταία χρόνια για επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών.

Μύθος 3ος. Μόνον στην Ελλάδα είχαμε αφορολόγητο όριο, όλοι οι άλλοι πληρώνουν από το πρώτο ευρώ 
Το έχουμε ακούσει και αυτό πολλάκις, όταν τα προηγούμενα χρόνια σταδιακά μειώθηκε μέχρις εξαφάνισης το αφορολόγητο όριο (παρότι στις προθέσεις της νέας κυβέρνησης είναι η επαναφορά του). Πρόκειται όμως για τραγική παραπληροφόρηση. Φυσικά και υπάρχουν αφορολόγητα όρια στο εισόδημα σε πολλές χώρες και με πολλές μορφές. Στη Γαλλία, το αφορολόγητο όριο βρίσκεται στα 6.000 ευρώ, ενώ ο φορολογικός συντελεστής μέχρι τα 12.000 ευρώ είναι πολύ μικρός της τάξεως του 5,5%. Στη Γερμανία το αφορολόγητο ανέρχεται στα 8.300€ για μονομελές νοικοκυριό και 16.700€ για ζευγάρια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο το αφορολόγητο όριο είναι οι 10.000 λίρες και στην Κύπρο είσαι αφορολόγητο ανέρχεται μέχρι τα 19.500 ευρώ. 
Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει αφορολόγητο όμως ο όγκος των οικονομικών γεγονότων που μειώνουν το εισόδημα, δηλαδή των φοροαπαλλαγών είναι εξαιρετικά μεγάλος, ως εκ τούτου δημιουργείται μια πολύ μεγάλη φορολογική ελάφρυνση και δεν είναι μόνον αυτό. Στις ΗΠΑ υπάρχει αφορολόγητο όριο δωρεών μέχρι 15 χιλιάδες δολάρια, δηλαδή αυτό που λέμε εμείς άτυπη δωρεά χρημάτων και απαιτούμε μέχρι και 40% από το πρώτο ευρώ. Πρακτικά, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όλες οι χώρες τηρούν ένα σύστημα προστασίας των κατώτερων εισοδημάτων. 

Μύθος 4ος. Η προκαταβολή φόρου είναι ελληνική εφεύρεση 
Οι περισσότερες χώρες έχουν ένα είδος ή ένα σύστημα προκαταβολής φόρου. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ο τρόπος επιβολής και κυρίως το ύψος του συντελεστή. Στην Αγγλία και τις ΗΠΑ υπάρχει ένα διαφορετικό σύστημα προκαταβολής φόρου ονόματι PAYE ή PAYG, κατά το οποίο κάθε μήνα ο φορολογούμενος δίνει στον εργοδότη του μια πρόβλεψη για τα εισοδήματα του στο τέλος του χρόνου και ο εργοδότης αναλαμβάνει να παρακρατήσει το φόρο αυτό. 
Αν δηλαδή δουλεύει κάποιος σε μια εταιρία και λαμβάνει 10 χιλιάδες ευρώ με συντελεστή φόρου 20%, ο φόρος που πρέπει να πληρώσει είναι 2.000 ευρώ. Για να μην τον πληρώσει μονομιάς στη φορολογική δήλωση, το κράτος υποχρεώνει τον εργοδότη του να παρακρατά το φόρο αυτό σαν προκαταβολή κάθε μήνα ως 2.000 / 12 ήτοι 166,66 ευρώ το μήνα και να τα αφαιρεί από τη μισθοδοσία.  
Αν ο υπάλληλος έχει νοικιάσει και ένα διαμέρισμα που του ανήκει με πχ 3.000 ευρώ το χρόνο, τότε πρέπει να υπολογίσει τον απαιτούμενο φόρο με τον οικείο συντελεστή (με ελληνικά δεδομένα 11%, ήτοι 3.000 Χ 11% /12 μήνες = 27,5 ευρώ το μήνα) και να τα προσθέσει αυτά στην παρακράτηση που του κάνει ο εργοδότης ώστε στο τέλος, στην δήλωση φορολογίας εισοδήματος, να έχει μηδενική υποχρέωση καταβολής ή πολύ μικρό ποσό αν υφίσταται άλλο, μη τακτικό εισοδηματικό γεγονός.  
Άρα οι προκαταβολές δεν είναι ελληνική εφεύρεση. Η προκαταβολή την Ελλάδα όμως επιβαρύνει ιδιαίτερα τους ελεύθερους επαγγελματίες, σε αντίθεση με τους μισθωτούς όπου δεν προκαταβάλλεται τίποτε άλλο εκτός του φόρου επί του μισθού. Επίσης, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η εφαρμογή ενός συστύματος PAYE αποτελούσε μια βασική δέσμευση του μηνμονίου. Στο εξωτερικό δε σημαίνει βέβαια ότι εξαιρούνται οι αυτοαπασχολούμενοι από το σύστημα, απλά το σύστημα υπολογισμού δεν είναι το ίδιο. Στις περισσότερες χώρες ζητείται μέσα στο ίδιο φορολογικό έτος να κάνουν μια πρόβλεψη εισοδήματος και να πληρώσουν μια προκαταβολή δύο ή τρεις φορές το χρόνο, όχι όμως έναν σταθερό υψηλότατο συντελεστή το προηγούμενο φορολογικό έτος.  
Η περίπτωση της πρόβλεψης μπορεί να ακούγεται πιο πολύπλοκη και ενδεχομένως αυξάνει το διοικητικό κόστος, άλλα μάλλον είναι δικαιότερη από την flat 55% προκαταβολή ένα χρόνο πριν και υποθέτοντας αυθαίρετα ότι το επόμενο έτος ο φορολογούμενος θα έχει τα ίδια εισοδήματα ή περισσότερα. Είναι επίσης ένα ζήτημα φορολογικής δικαιοσύνης το ζήτημα της προκαταβολής. 

Μύθος 5ος. Έχουμε τις ακριβότερες εργοδοτικές εισφορές στο πλανήτη 
Επίσης μύθος, ειδικά μετά και τις καλοκαιρινές μικρές μειώσεις που υλοποιήθηκαν. Έχουμε πανάκριβες εργοδοτικές εισφορές, αλλά όχι τις υψηλότερες. Ίσως αν το βλέπαμε σε συνάρτηση με τις παρεχόμενες υπηρεσίες να ίσχυε μια τέτοια υπόθεση, αλλά γενικά δεν ισχύει. Σε μια έρευνα που δημοσιοποίησε η KPMG για το 2014, φαίνεται ότι είμαστε υψηλά στη λίστα. Παρόλα αυτά υψηλότερες εισφορές από εμάς έχουν χώρες όπως η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Σουηδία και άλλες. Και αν κρίνουμε από τις μικρές διαφορές στους συντελεστές, μας πλησιάζει πολύ η Ρωσία, η Πορτογαλία, η Αυστρία, η Πολωνία, ακόμη και η Γερμανία.  
Το σίγουρο είναι ότι φαίνεται να είμαστε 3% πάνω από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο εισφορών. Το βασικό σημείο που ίσως μας διαφοροποιεί σοβαρά, είναι οι παρακρατήσεις εισφορών των αυτοαπασχολούμενων. Στις περισσότερες χώρες, αυτές αποτελούν έναν συντελεστή επί των εισοδημάτων στο τέλος του χρόνου, με κάποιο κατώτερο πλαφόν εισφορών το οποίο μπορεί και να αμφισβητηθεί δίχως να χάσει κάποιος την ασφαλιστική του ικανότητα (π.χ. Κύπρος). Εδώ στην Ελλάδα οι εισφορές είναι σταθερές και κυρίως αυξανόμενες, όχι με τη χρήση ή το εισόδημα, αλλά με τα έτη ασφάλισης ακόμη και αν το εισόδημα μειωθεί.  
Αυτή η περίπτωση είναι ένα σημαντικό θέμα για τη φορολογική δικαιοσύνη στη χώρα καθώς πλέον παγκοσμίως οι ασφαλιστικές εισφορές σε κρατικούς φορείς, αντιμετωπίζονται ως φόρος εξαιτίας της υποχρεωτικής τους φύσης. Ίσως πρέπει και εμείς να το σκεφτούμε έτσι ώστε να τους σχεδιάσουμε καλύτερα και δικαιότερα.
moneyguru.gr

Share on Google Plus

About grizos gatos

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.