Υπάρχουν
μηχανισμοί του σώματος για τους οποίους δε θέλει να μιλάει κανείς. Η
αναφορά μάλιστα στο όνομά τους κατηγορείται ως χονδροειδής συζήτηση και
προκαλεί έντονες αντιδράσεις, κυρίως στις γυναίκες. Όμως πρόκειται για
υγρές και αέριες καταστάσεις οι οποίες συμβαίνουν συνέχεια στο σώμα μας,
όχι για να μας φέρνουν σε δύσκολη θέση, αλλά για να μας προστατεύουν. H Χονδρολογία – ή, πιο άκομψα, Βρωμολογία (Grossology)
– είναι η επιστήμη που ασχολείται με όλα αυτά τα… σιχαμερά και
προσφέρει πολύτιμες γνώσεις σχετικά με τον λόγο για τον οποίο μας
συμβαίνουν και από τι μας προστατεύουν.
Όλα είναι το ίδιο σου το σώμα
«Κάποια
είναι κολλώδη, άλλα τραγανά, ενώ άλλα μπορεί να είναι και γλοιώδη. Όμως
όλα είναι το ίδιο σου το σώμα». Αυτά είναι τα λόγια της καθηγήτριας
βιολογίας Sylvia Branzei, της γυναίκας που ασχολήθηκε εκτεταμένα με τα σωματικά απόβλητα στο βιβλίο της: Χονδρολογία: Η επιστήμη των πραγματικά χονδροειδών πραγμάτων («Grossology: The Science of Really Gross Things»).
Το βιβλίο είχε τόσο μεγάλη επιτυχία, ώστε μεταφράστηκε σε 12 γλώσσες.
Ταυτόχρονα έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία ενός διαδραστικού
μαθήματος, το οποίο παρουσιάζεται σε μουσεία εξηγώντας στο κοινό κάθε
λεπτομέρεια για το ρέψιμο, τον εμετό, τις μύξες, τις τσίμπλες, τα
πτύελα, τα εντερικά αέρια, τις εντερικές κενώσεις, την πιτυρίδα, τις
δυσάρεστες οσμές του σώματος και άλλα σχετικά. (http://www.fwmuseum.org/grossology)
Εστίασε στα «καθημερινά αηδιαστικά πράγματα»
Η
συγγραφέας εξήγησε ότι αποφάσισε να εμβαθύνει σε αυτά τα θέματα, αφού
παρατήρησε για χρόνια την έλξη που νιώθουν τα μικρά παιδιά για όλα τα
αηδιαστικά πράγματα, για τα οποία φυσικά δεν ντρέπονται. Το βασικό για
έναν ενήλικο είναι ότι αυτά που εκκρίνει το σώμα του λένε πολλά για τον
εαυτό του και τη διατροφή του. Άρα θα πρέπει να τα παρατηρεί και να
διαπιστώνει πότε οι σωματικές του εκκρίσεις αλλάζουν μορφή. Σκοπός του
βιβλίου της είναι ο αναγνώστης να εστιάσει στα «καθημερινά αηδιαστικά
πράγματα», με την ελπίδα ότι, αν μάθει περισσότερα για το σώμα του, θα
είναι σε θέση να το φροντίζει καλύτερα.
Γι’ αυτό και η ίδια ανέλυσε ξεχωριστά κάθε μια από τις…αηδιαστικές
αντιδράσεις του σώματος τονίζοντας πως πρόκειται για προστατευτικές
λειτουργίες, ενώ σπανιότερα οφείλονται σε κάποια παραξενιά του
οργανισμού. (http://www.webmd.com/balance/features/grossology-science-disgusting). Ακολουθούν οι πιο χαρακτηριστικές:
Εκπομπή…εντερικών αερίων
Με
αυτή την κομψή έκφραση γίνεται αναφορά στο… εκρηκτικό μείγμα αερίων που
συσσωρεύεται μέσα στο παχύ έντερο. Ο λόγος είναι ότι τα βακτήρια που
ζουν μέσα στο παχύ έντερο σχηματίζουν ουρές αναμονής γύρω από τα
αχώνευτα τρόφιμα απελευθερώνοντας αέρια. Κάποια τρόφιμα βέβαια παράγουν
περισσότερα αέρια από άλλα, όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο,
τα ραπανάκια, τα φασόλια, τα κρεμμύδια, τα μήλα, τα γαλακτοκομικά και τα
προϊόντα από αλεύρι σταριού.
Πρόκειται για τρόφιμα που περιέχουν πολλές φυτικές ίνες και σάκχαρα και
ίσως δυσκολεύουν κάποιους στην πέψη και την αφομοίωσή τους. (σ.σ. Οι
φυτικές ίνες έχουν τον τρόπο τους για να αφομοιωθούν καλύτερα: http://www.goldenmag.gr/archives/25567).
Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις δυσανεξίας στη λακτόζη των
γαλακτοκομικών και στη γλουτένη των σιτηρών, οπότε η διατροφή θα πρέπει
να προσαρμοστεί ανάλογα.
Ρέψιμο
Είναι και
αυτός ένας τρόπος αποβολής των αερίων που σχηματίζονται κατά τη
διαδικασία της πέψης. Όταν τα οξέα του στομάχου αρχίζουν να κάνουν την
πέψη των τροφών, παράγονται αέρια. Αν η παραγωγή αερίων είναι μεγάλη,
δημιουργείται πίεση, οπότε τα αέρια αναζητούν μια φυσική οδό διαφυγής.
Τα αέρια αυτά συνήθως δεν είναι άοσμα, αλλά μεταφέρουν στον έξω κόσμο
την χαρακτηριστική…ευωδία της δύσπεπτης τροφής. Η φυσική αυτή εξαέρωση
συνήθως δεν αποτελεί ένδειξη κάποιου προβλήματος, εκτός και αν
προκαλείται λόγω οισοφαγικής παλινδρόμησης.
Είναι όμως ένδειξη ευγένειας και ευχαρίστησης για το φαγητό, αν κάθεσαι
σε τραπέζι Κινέζων. Όσο για τα παιδιά, τα οποία συχνά αρέσκονται να
επιδίδονται σε διαγωνισμούς ρεψίματος (και οι μεγάλοι βέβαια δεν πάνε
πίσω), μάλλον ματαιοπονούν: Θα είναι πολύ δύσκολο να πλησιάσουν το ρεκόρ
Γκίνες του Βρετανού Πολ Χαν για το δυνατότερο ρέψιμο (107,1
ντεσιμπέλ!).
Ιδρώτας που μυρίζει άσχημα
Ο
ιδρώτας με την άσχημη οσμή προέρχεται κυρίως από τις μασχάλες, τον
πρωκτό, την περιγεννητική περιοχή, τις πατούσες (όταν είναι κλειστές
μέσα σε κάλτσες και παπούτσια) και λιγότερο από το τριχωτό της κεφαλής.
Αυτές είναι οι περιοχές οι οποίες προσελκύουν τα βακτήρια που προξενούν
κακοσμία. Ο λόγος παραγωγής ιδρώτα από τους ιδρωτοποιούς αδένες είναι
γνωστός: Αποτελεί τον τρόπο φυσικού κλιματισμού του σώματος. Όταν ο
ιδρώτας εξατμίζεται, δροσίζει το σώμα αφήνοντας επάνω στο δέρμα
κατάλοιπα αλάτων και ουρίας που το κάνουν αλμυρό και κολλώδες. Επίσης
υπάρχουν ορισμένες… εύοσμες, πλην όμως ωφέλιμες τροφές (σκόρδο,
κρεμμύδι, σπαράγγια, κάρι και άλλα μπαχαρικά, τυρί φέτα, καφές), κάποιες
άλλες λιγότερο υγιεινές (κόκκινο κρέας, επεξεργασμένα τρόφιμα,
ανθρακούχα ποτά, τροφές πλούσιες σε ζωικά λιπαρά) αλλά και φάρμακα, τα
οποία… αρωματίζουν περισσότερο τον ιδρώτα.
Ως καλύτερη λύση – πέρα από αρώματα και αποσμητικά – προτείνεται το
συχνό πλύσιμο με πράσινο ή άλλο καλής ποιότητας φυσικό σαπούνι. Εκτός
και αν ανήκεις σε εκείνη την ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων που πάσχουν
από το σύνδρομο της ψαρίλας, μια γενετική ανωμαλία που δίνει στον ιδρώτα
μια έντονη κακοσμία που θυμίζει ψάρι. Αλλιώς, μια δυσοσμία που επιμένει
χωρίς να συντρέχει κάποιος από τους παραπάνω λόγους, ίσως υποκρύπτει
ορμονική ανωμαλία ή άλλη ασθένεια (π.χ. διαβήτης), οπότε χρειάζεται
ιατρική διερεύνηση.
Και μια λεπτομέρεια: Ο λόγος που δε μυρίζει
καθόλου ο ιδρώτας των μικρών παιδιών (πριν από την εφηβεία) είναι γιατί
οι ιδρωτοποιοί αποκρινείς αδένες τους, οι οποίοι απελευθερώνουν τη
σεξουαλική διεγερτική ορμόνη φερομόνη, δεν έχουν ακόμα ενεργοποιηθεί.
Αυτό σημαίνει ότι το σώμα τους δεν εκκρίνει εκείνη την κολλώδη, λιπαρή
ουσία που δίνει τη χαρακτηριστική βαριά μυρωδιά του ενηλίκου, η οποία
μπορεί να μη θυμίζει ροδοπέταλα, τραβάει όμως από τη μύτη άντρες και
γυναίκες.
Πτύελα
Ένα μείγμα από βλέννα μαζί
με φυσικά βακτήρια του στόματος μπορεί δημιουργήσει ένα πτύελο (αλλιώς
φλέμα ή απόχρεμμα) σε μέγεθος δεκάρας, το οποίο συνήθως κολλάει στην
κορυφή του ουρανίσκου, επάνω σε πτυχώσεις των αμυγδαλών. Ο βήχας μπορεί
να το αναγκάσει να βγει έξω, χωρίς να σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό
πρόβλημα. Το φαινόμενο ονομάζεται πέτρες των αμυγδαλών και είναι αρκετά
κοινό (οι γαργάρες με αλατόνερο βοηθούν) αποτελώντας έναν μηχανισμό
αυτοκαθαρισμού. Μεγάλη σημασία έχει όμως το χρώμα των πτυέλων.
Αν δεν είναι διαυγή ή λευκά αλλά πράσινα, κίτρινα, κιτρινοπράσινα, γκρι
ή καφέ, σημαίνει ότι υπάρχει κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού (π.χ.
μικροβιακή βρογχίτιδα ή ιγμορίτιδα), η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί
άμεσα με την κατάλληλη αντιβίωση. Αν δε περιστασιακά εμφανίσουν και
λίγο αίμα, δεν υπάρχει άμεσος λόγος πανικού (ίσως να οφείλεται σε χρόνια
βρογχίτιδα ή λοίμωξη). Όμως αν αυτό συμβαίνει κατ’ εξακολούθηση,
χρειάζεται οπωσδήποτε περαιτέρω διερεύνηση.
Μύξες
Το
γνωστό βλεννώδες υγρό που κολλάει στο εσωτερικό δέρμα και τις τρίχες
της μύτης περιέχει μια χημική βακτηριοκτόνο ουσία. Η μύξα αποτρέπει ό,τι
είναι επικίνδυνο να φτάσει στους πνεύμονες και να τους μολύνει (σκόνη,
καυσαέριο, καπνός, βακτήρια, μύκητες, γύρη, αιθάλη, τέφρα, άμμος,
μικροσκοπικά κομμάτια μετάλλων, ακόμα και σκόνη μετεωριτών). Κοινώς
φιλτράρει από τα σκουπίδια τον αέρα που αναπνέουμε. Και είναι τόσο
σημαντική, ώστε μια νέα παρτίδα παράγεται συνεχώς κάθε 20 λεπτά.
Μάλιστα το σύστημα καθαριότητας είναι τόσο ικανοποιητικό, με αποτέλεσμα
η μύτη να αποτελεί μια από τις πιο καθαρές περιοχές του σώματος. Αν οι
ρύποι και οι αλλεργίες προκαλέσουν κάποια φλεγμονή στο εσωτερικό του
οργάνου, τότε έχουμε το φαινόμενο της μύτης που τρέχει συνέχεια. Πιο
συχνά εμφανίζεται σε καπνιστές, γιατί το κάπνισμα θεωρείται ότι
καταστρέφει τις μικροσκοπικές τρίχες που συμμετέχουν στον μηχανισμό της
μύξας.
Τσίμπλες
Ένα ακόμα παχύρρευστο
έκκριμα που αποκαλύπτει λεπτομέρειες για την υγεία των ματιών μας. Τις
βλέπουμε το πρωί, όταν ξυπνάμε, και είναι κάτι το φυσιολογικό. Κατά τη
διάρκεια του ύπνου τα δάκρυα ενώνονται με τα έλαια του δέρματος και τον
ιδρώτα φτιάχνοντας ένα μείγμα που συγκεντρώνεται στις άκρες των ματιών.
Στη συνέχεια τα δάκρυα στεγνώνουν αφήνοντας στις κόγχες των ματιών ό,τι
απομένει (σε μορφή κρούστας). Αν οι τσίμπλες είναι διαρκούς παραγωγής
ίσως σημαίνει ότι υπάρχει ξηροφθαλμία, ενώ αν είναι κολλώδεις ή έχουν
και πύον, τότε μάλλον έχει γίνει επέλαση μικροβίων ή βακτηρίων στο μάτι
με τη μορφή επιπεφυκίτιδας. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται η συμβουλή του
οφθαλμίατρου.
Εμετός
Είναι ιδιαιτέρα
σημαντικός για το σώμα και σχεδόν πάντα σωτήριος. Δεν περιέχει μόνο
αχώνευτα τρόφιμα αλλά και αραιωμένο υδροχλωρικό οξύ και χολή από το
λεπτό έντερο. Με αυτόν τον μηχανισμό το σώμα απαλλάσσεται από πράγματα
που θεωρεί επικίνδυνα. Οτιδήποτε ερεθίζει το στομάχι, το σώμα πρέπει να
το ξεφορτωθεί αμέσως (επιπλέον φαγητό ή ποτό, δηλητήρια, βακτήρια ή
ιοί). Είναι δε τόσο μεγάλη η σημασία του, ώστε υπάρχει ειδικό «κέντρο
εμετού» στον εγκέφαλο που προκαλεί αυτή την ανεξέλεγκτη αντίδραση.
Ακόμα, έλλειψη ισορροπίας στο εσωτερικό κανάλι του αυτιού μπορεί επίσης
να προκαλέσει εμετό σε ταξίδι με πλοίο ή αυτοκίνητο. Ένας άλλος γνωστός
λόγος εμετού είναι οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια
της εγκυμοσύνης. Η
χρόνια ναυτία και τάση για εμετό μπορεί να οφείλεται σε παλινδρόμηση
του οισοφάγου, οπότε εδώ υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα που πιθανόν φέρνει
και άλλα συμπτώματα (καούρα, στηθάγχη, άσθμα) και θα πρέπει να λυθεί
άμεσα. Άλλη αιτία που δημιουργεί χρόνια συμπτώματα ναυτίας είναι η
χολολιθίαση ή γενικότερα προβλήματα στη χοληδόχο κύστη.
Golden Magazine
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.