Οπως επισημαίνουν στελέχη από τη Γενική Γραμματεία Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, οι εισαγωγές γενετικά τροποποιημένου σογιάλευρου το 2009 κυμάνθηκαν στους 130.000 τόνους. Αυτό σημαίνει πως, μέσα σε μόλις μία χρονιά, τα μεταλλαγμένα στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 38,46%, καθώς η σόγια αφορά περισσότερα από εννιά στα δέκα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα που εισάγονται στην Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή, επιστήμονες και οργανώσεις αμφισβητούν σοβαρά την ικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να υλοποιήσει την πρόσφατη δέσμευση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για ειδική σήμανση σε προϊόντα, στα οποία εμπλέκονται γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί σε οποιαδήποτε φάση της παραγωγής τους. «Στην Ελλάδα, τα γενετικά τροποποιημένα υλικά στις ζωοτροφές καταγράφουν ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση και οι βιομηχανίες τροφίμων -ειδικά οι βιομηχανίες γάλακτος- έχουν μεγάλη δυσκολία να ελέγξουν από τι έχει τραφεί το ζώο από το οποίο προέρχεται το κρέας που τρώμε αλλά και τα υπόλοιπα υποπροϊόντα του», δηλώνει ο Γιώργος Μπλέκας, αναπληρωτής καθηγητής Τεχνολογίας Τροφίμων στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
«Κερκόπορτα»
Εδώ και δύο δεκαετίες, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις διακηρύττουν ότι η χώρα μας αποτελεί «ζώνη απαλλαγμένη από μεταλλαγμένα». Μάλιστα, είναι αλήθεια ότι, σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πολύ περισσότερο με τον υπόλοιπο κόσμο, η Ελλάδα έχει καταφέρει να διατηρήσει εκτός νόμου την καλλιέργεια μεταλλαγμένων καρπών αλλά και να ελαχιστοποιήσει τα είδη γενετικά τροποποιημένων οργανισμών που εισάγονται στη χώρα μας. Σε αυτό το φαινομενικά αυστηρό πλαίσιο, οι ζωοτροφές αποτελούν, δυστυχώς, την «κερκόπορτα» για την εισαγωγή των μεταλλαγμένων στη διατροφή των Ελλήνων καταναλωτών.
Στην παγκόσμια βιομηχανία των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η σόγια κατέχει κυρίαρχη θέση, καταλαμβάνοντας περίπου τις μισές εκτάσεις όπου καλλιεργούνται μεταλλαγμένα. Παράλληλα, το σογιάλευρο είναι ένα από τα πιο οικονομικά και αξιόπιστα συστατικά που χρησιμοποιούνται για ζωοτροφές. Την τελευταία πενταετία, όταν οι Ελληνες παρασκευαστές ζωοτροφών καλούνται να επιλέξουν μεταξύ μεταλλαγμένου και συμβατικού σογιάλευρου, η ζυγαριά γέρνει, δυστυχώς, υπέρ του πρώτου.
«Ο λόγος είναι η τιμή του. Η μεταλλαγμένη σόγια είναι πολύ πιο φθηνή από τη φυσική. Είναι πολλοί από εμάς που αντιστέκονται και δεν θέλουν να ρίξουν την ποιότητα των ζωοτροφών τους. Πώς, όμως, να διαλέξει ένας επιχειρηματίας να αυξήσει το κόστος του;», λέει ο Ηλίας Μελισσουργός, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών βιομηχανιών Ζωοτροφών, ο οποίος αμφισβητεί ιδιαίτερα τα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τις εισαγόμενες ποσότητες μεταλλαγμένης σόγιας. «Είναι τα περισσότερα σίγουρα. Αν μου λέγατε ότι όλο το σογιάλευρο που εισάγεται είναι 500 τόνοι, θα ήμουν σίγουρος ότι γενετικά τροποποιημένοι θα ήταν οι 400. Ετσι λειτουργεί η αγορά των παρασκευαστών ζωοτροφών, αυτή είναι η αλήθεια», εκτιμά ο πρόεδρος του ΣΕΒΥΖ.
«Υστερα από πολλά χρόνια δράσης ενάντια στα μεταλλαγμένα, έχουμε καταφέρει να καθαρίσουμε τα ελληνικά χωράφια από μεταλλαγμένους σπόρους και τα προϊόντα από μεταλλαγμένα συστατικά. Απομένει να καθαρίσουν και οι ζωοτροφές που είναι η κύρια πηγή μεταλλαγμένων στη χώρα μας», σχολιάζει η Αλεξία Βουρεξάκη, υπεύθυνη της Greenpeace για την εκστρατεία της οργάνωσης εναντίον των μεταλλαγμένων.
Βήμα σημειωτόν για τη σήμανση
Με την αύξηση των μεταλλαγμένων στις ζωοτροφές να αποτελεί κοινή παραδοχή, η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη εξαγγείλει τη δημιουργία ειδικού σήματος για τις συσκευασίες των προϊόντων που έχουν αποκλείσει τους μεταλλαγμένους οργανισμούς από όλα τα στάδια της παραγωγικής τους διαδικασίας. Η εξαγγελία είχε διατυπωθεί για πρώτη φορά από την υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Μιλένα Αποστολάκη σε αποκλειστική της δήλωση στη Real news, τον περασμένο Οκτώβριο. Η σήμανση σε προϊόντα που δεν εμπλέκουν τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς σε κανένα στάδιο της παραγωγής τους είναι κάτι που εφαρμόζεται σε χώρες με σχετικά μεγάλη καλλιέργεια και παραγωγή μεταλλαγμένων, όπως είναι η Γερμανία. Ακόμη, ανάλογη σήμανση υπάρχει στη Γαλλία, στην Αυστρία, στην Ιρλανδία και στο Λουξεμβούργο.
Στη χώρα μας, πεντέμισι μήνες μετά την εξαγγελία της υφυπουργού, το μόνο που έχει γίνει προς αυτή την κατεύθυνση είναι η σύσταση τεχνικής επιτροπής που θα καθιερώσει τον τρόπο ελέγχου των προϊόντων.
Αμφιβολίες
«Με τη σήμανση στη συσκευασία των ζωικών προϊόντων, το κράτος θα μπορεί να έχει τον πλήρη έλεγχο μιας παραγωγής ελεύθερης από μεταλλαγμένα. Οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν τι ακριβώς είναι αυτό που τρώνε», υποστηρίζει η Αλ. Βουρεξάκη από την Greenpeace.
Δεν είναι λίγοι, ωστόσο, όσοι αμφισβητούν ότι το κράτος τελικά θα καταφέρει να εντοπίσει όλα τα προϊόντα που εμπλέκονται με μεταλλαγμένα. «Η αλήθεια είναι πως σε ό,τι αφορά τα ελληνικά κρέατα και τα εγχώρια γαλακτοκομικά προϊόντα, δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι τα ζώα από τα οποία προέρχονται δεν έχουν τραφεί με μεταλλαγμένα», δηλώνει ο Γιώργος Μπλέκας. «Ολη αυτή η διαδικασία ελέγχου προϋποθέτει τη δημιουργία μηχανισμών και τη διενέργεια εκατοντάδων ελέγχων όλη τη χρονιά. Σε περίοδο κρίσης, είναι αμφίβολο ότι το ελληνικό κράτος θα μπορέσει να σηκώσει οικονομικά το βάρος των απαιτούμενων ελέγχων», προσθέτει ο καθηγητής του ΑΠΘ.
«Η δημιουργία ενός τέτοιου προτύπου είναι πολύ σημαντική και για τους καταναλωτές και για τους παραγωγούς. Αν δεν μπορεί το κράτος, ας φτιάξουμε έναν ιδιωτικό φορέα που θα κάνει αυτή τη δουλειά», λέει, από την πλευρά του, ο Ηλίας Μελισσουργός από τον Σύνδεσμο Παραγωγών Ζωοτροφών.
Κατά 10% αυξήθηκαν οι καλλιέργειες
Μια έκταση μεγαλύτερη από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία μαζί καταλαμβάνουν πλέον οι παγκόσμιες καλλιέργειες των μεταλλαγμένων! Σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε την προηγούμενη εβδομάδα η Διεθνής Υπηρεσία για την Υιοθέτηση των Αγρο-Βιοτεχνολογικών Εφαρμογών (ISAAA), οι εκτάσεις όπου καλλιεργούνται γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί έχουν πλέον ξεπεράσει τα 1,481 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, καθώς μόλις μέσα στο 2010, οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων αυξήθηκαν κατά 10%. Η διεθνής οργάνωση που συνέταξε την έκθεση έχει δημιουργηθεί από εταιρείες που παρασκευάζουν γενετικά τροποποιημένους σπόρους και στόχος της είναι η προώθηση των μεταλλαγμένων προϊόντων.
«Έκρηξη»
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η έκθεση για την εξάπλωση των τεχνητά παραλλαγμένων σπόρων είναι συγκλονιστικά. Η ISAAA υποστηρίζει ότι, από το 1996 μέχρι σήμερα, οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων έχουν αυξηθεί κατά 8.700%!
«Η τακτική των οργανώσεων αυτών είναι να φουσκώνουν τα νούμερά τους, ώστε να δείχνουν ότι η υιοθέτηση μεταλλαγμένων είναι κοινή υπόθεση σε όλον τον κόσμο», λέει η Αλ. Βουρεξάκη. Το ζήτημα, πάντως, είναι πως η επέκταση των μεταλλαγμένων είναι καλπάζουσα και μάλιστα σημειώνεται κυρίως σε οικονομικά αναπτυσσόμενες χώρες. Εκεί, η αντίσταση στα ζιζάνια και στην ξηρασία που προσφέρει η μεταποίηση του γενετικού κώδικα των καρπών θεωρείται κάτι περισσότερο από πολύτιμη για να συγκριθεί με ενδεχόμενες βλάβες στο περιβάλλον ή στον ανθρώπινο οργανισμό.
Συγκεκριμένα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων σημειώνονται σε χώρες όπως η Μπουρκίνα Φάσο, η Μιανμάρ, το Πακιστάν και η Ινδία. Δυστυχώς, όμως, εξελίξεις υπάρχουν ακόμη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου προτιμώνται οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων «νέας γενιάς». Το 2010, οι Γερμανία, Τσεχία και Σουηδία άναψαν το «πράσινο φως» για την καλλιέργεια μιας νέας ποικιλίας μεταλλαγμένης πατάτας.
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον
«Η αλήθεια είναι ότι εδώ και δύο δεκαετίες βρίσκεται σε εξέλιξη ένα παγκόσμιο πείραμα με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τις συνέπειες στην υγεία μας. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι η διοχέτευση γενετικά τροποποιημένου υλικού στο έδαφος μπορεί να έχει αμέτρητες συνέπειες για το περιβάλλον», σημειώνει ο καθηγητής του ΑΠΘ Γιώργος Μπλέκας.
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΝΤΗ
real
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.