Ήταν μια μέρα χαράς και αγαλλίασης για την ευρωπαϊκή αριστοκρατία, που ήταν και πάλι ξένοιαστη, αλλά και μια στιγμή λύπης και περισυλλογής για τον φτωχό λαό που έχανε το αποκούμπι του.
Παρά το γεγονός ότι ο θρύλος και η τεράστια λαϊκή του απήχηση τον έχουν μετατρέψει σε ένα σχεδόν μυθιστορηματικό πρόσωπο, όπως ο Ρομπέν των Δασών με τον οποίο τον συγκρίνουν, ο Γιούρα Γιάνοσικ ήταν υπαρκτός και απείρως πιο τρομακτικός από όσο τον θέλει η σφαίρα της παράδοσης.
Γεννημένος σε ένα χωριό στη σλοβακική σήμερα πλευρά των συνόρων με την Πολωνία, τμήμα τότε του βασιλείου της Ουγγαρίας των Αψβούργων, ο Γιάνοσικ εμφανίζεται να έχει πάρει μέρος στα μικράτα του στις αντάρτικες ενέργειες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατά της ηγεμονικής δυναστείας και να υπηρετεί κατόπιν στον αυτοκρατορικό στρατό της χώρας, όταν το κίνημα της ανεξαρτησίας ξεθύμανε.
Το κάλεσμα της σύντομης ζωής του θα το βρει όταν τον εξουσιοδότησαν να φυλάξει τον διαβόητο ληστοσυμμορίτη Τόμας Ούχορτσικ. Το αποτέλεσμα της μοιραίας συνάντησης θα γεννούσε έναν από τους μεγαλύτερους θρύλους Σλοβακίας, Κροατίας, Πολωνίας και Τσεχίας, πριν εξαπλωθεί η χάρη του σε ολάκερη την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη.
Γιάνοσικ και Ούχορτσικ συνεργάζονται στο έγκλημα το 1711, η φυσική κλίση ωστόσο του πρώτου θα τον στέψει σύντομα αρχηγό της σπείρας, η οποία από τα λημέρια της στα κατάφυτα πευκοδάση θα έσπερνε την οικονομική καταστροφή στους αριστοκράτες, τους τσιφλικάδες και τους πλούσιους εμπόρους.
Ο θρύλος τον θέλει να λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα να μην τραυματίζει τα θύματά του παρά μόνο οικονομικά, την ίδια ώρα που έδινε πάντα ένα καλό τμήμα της λείας του στους φτωχούς και καταφρονεμένους της περιοχής. Η Μοραβία, η Σιλεσία και η Σλοβακία γνώρισαν καλά τη δράση του τοπικού Φώτη Γιαγκούλα και θα την τραγουδούσαν στους αιώνες που θα έρχονταν με λόγια λαμπρά και εξόχως υπερβολικά.
Κάθε περιοχή είχε πια τη δική της εκδοχή για τον Γιάνοσικ, ο οποίος κυμαινόταν από ταγμένος Ρομπέν των Δασών (Σλοβακία) μέχρι ανίκητος, πλην ανηλεής ληστής (Πολωνία).
Ο πραγματικός βέβαια Γιάνοσικ ήταν αρκετά τρωτός, παρά τον θρύλο που τον θέλει απέθαντο, και η συμμορίτικη δράση του δεν θα κρατούσε παρά λίγο περισσότερο από έναν χρόνο! Και παρά το μέλημα που έδειχναν οι κοινωνικοί ληστές της Ουγγαρίας για τη ζωή των θυμάτων τους, ο Γιάνοσικ κατάφερε να σκοτώσει έναν αβά, με τον φόνο να προσυπογράφει την ηχηρή του πτώση μόλις το 1713.
Την ίδια οδό ακολούθησαν και οι σύντροφοί του στο έγκλημα. Ο Ούχορτσικ, για παράδειγμα, θα εκτελούνταν λιγότερο από έναν μήνα αργότερα. Πώς κατάφερε όμως να μετατραπεί σε θρύλο ένας τόσο σύντομης δράσης ληστής και να πυροδοτήσει λαϊκές αφηγήσεις, παραδοσιακές ιστορίες, ποιήματα, τραγούδια και θεατρικά;
Ακόμα χειρότερα, όπως μας λένε οι ιστορικοί, κανείς δεν τον ανέφερε ποτέ ξανά μετά το 1713 και στα κατοπινά χρόνια, λες και όλοι τον είχαν ξεχάσει μονομιάς. Η Ευρώπη θα έπρεπε να περιμένει μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα για να γεννηθεί ο σίφουνας των κεντρικών της Γηραιάς Ηπείρου που ούτε από λαβώματα καταλάβαινε ούτε από κυνηγητά.
Από τη στροφή μάλιστα του νέου αιώνα, ο Γιούρα Γιάνοσικ ήταν το αρχέτυπο του κοινωνικού ληστή και η ίδια η βάση για κάθε μελλοντική ιστορία αναδιανομής του πλούτου με όχημα την καταλήστευση των πλουσίων. Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα και αναλόγως με το πού βρισκόσουν, ο Γιάνοσικ ήταν από καλοκάγαθος φιλάνθρωπος, επαναστάτης πατριώτης και τραγικός ήρωας μέχρι ρομαντική φιγούρα της κλεψιάς…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.