Το ράβε ξήλωνε της Πανεπιστημίου.Τα φωτογραφικά ντοκουμέντα δείχνουν ότι μας υπόσχονται επιστροφή στο 1912. Δηλαδή χάσαμε εκατό χρόνια;

Ακούμε και διαβάζουμε ότι ξανασχεδιάζουν την Αθήνα. Λένε ότι θέλουν πάλι να λάμψει και έτσι όσοι διψάνε για λίγη ομορφιά, ακούν τα νέα και χαίρονται. Ταυτόχρονα όμως, δυσκολεύονται να τα πιστέψουν. Ειδικά όσοι αναγνωρίζουν την αρχική φωτογραφία που δημοσιεύουμε.
Τα μεγάλα έργα και οι υποσχέσεις για όμορφες πόλεις έχουν ιστορικά βαθιές ρίζες. Η Αθήνα τις έζησε στο παρελθόν, όταν ξήλωναν το τραμ από την Πανεπιστημίου υποσχόμενοι μια νέα αρχή.
Τότε ήταν ο Καραμανλής και η μεταπολεμική οικοδόμηση της δεκαετίας του 50.

Σπάνια απεικόνιση της οδού Πανεπιστημίου το 1912, όταν είχε ηλεκτρικό τραμ, χαμηλά κτήρια και δέντρα. Κάπως έτσι θέλουν σήμερα τον δρόμο.
Η λήψη έγινε από την ταράτσα της οικίας του Νικόλα Κάλας [1907-1988] Πανεπιστημίου 4 εκεί που σήμερα είναι  η Αγροτική Τράπεζα. Σε πρώτο πλάνο αριστερά το μονώροφο κτήριο πριν γίνουν τα Θέατρα Βρετάνια & Αθηνών. Στη συνέχεια οι Βασιλικοί Στάβλοι, εκεί που σήμερα είναι το ΑΤΤΙCA (πρώην Μέγαρο Μετοχικού Ταμείου Στρατού). Τεκμηρίωση, σχόλιο : Δέσποινα Δρεπανιά

Τώρα στον ίδιο δρόμο επιστρέφουν άλλοι εργάτες με νέους αρχιτέκτονες και εργολάβους, για να ξαναφέρουν πίσω το τραμ και μια βιώσιμη πόλη. Η Αθήνα θα αποκτήσει πάλι δέντρα, συντριβάνια, παγκάκια, υπαίθριες αρχαιότητες και ποδήλατα. Δηλαδή, θα πάρει πίσω αυτά που της έκλεψαν, πριν από 100 χρόνια!

Παράξενη χώρα, που συνεχώς πάει μπρος -πίσω. Μοιάζει σαν μια τεράστια φάρσα της ιστορίας, που γκρεμοτσακίζεται, υπόσχεται, ζωγραφίζει και ξαναχτίζει, ενώ οι άνθρωποι ασφυκτιούν, απελπίζονται και σκύβουν το κεφάλι.
Φυσικά όλοι θέλουν δέντρα, όλοι αγαπούν μια καθαρή πόλη, σχεδόν οι περισσότεροι έχουν μια επίγνωση της (αρχαιοελληνικής) καταγωγής τους και πάρα πολλοί μισούν καθετί δημόσιο και κοινό. Άλλοι επειδή θέλουν να οικειοποιηθούν τη δημόσια περιουσία και άλλοι επειδή θέλουν να την καταστρέψουν, αφού δεν μπορούν να την απολαύσουν.

Έτσι έμαθαν. Να μην εμπιστεύονται τα λόγια, να αμφιβάλλουν για τις προθέσεις και να θεωρούν ύποπτη κάθε ανάπλαση, κάθε έργο και μακέτα.

Η προπολεμική Πανεπιστημίου με το τραμ. Το ΡΕΞ επιβίωσε. Τα άλλα; (Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο)

Όταν το ΄50 ξήλωναν την Πανεπιστημίου και γκρέμιζαν παντού τα διώροφα νεοκλασικά, όλοι ήξεραν πως ο στόχος ήταν να χορτάσουν οι εργολάβοι και τα οικοδομικά συμφέροντα.
Αλλά οι περισσότεροι σώπαιναν γιατί τους έδιναν δουλειά. Η αγορά κινήθηκε, το πορτοφόλι χάρηκε και τα μεγαθήρια που έπνιξαν τα πάντα, μοίρασαν μεροκάματα, διαμερίσματα, γραφεία και αέρα Ευρώπης.
Με αντάλλαγμα τη σιωπή.

Η τελευταία φωτογραφία της Οικίας Βερτχάιμ. Αθήνα 1962
Πανεπιστημίου 44 & Χαρ. Τρικούπη.
Έτος κατασκευής 1843, Αρχιτέκτων: Σταμάτιος Κλεάνθης [γεν. 1802 – †1862]
Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο Χρόνο

Η νέα Ελλάδα έπρεπε να στεγαστεί στην Αθήνα ο επαρχιώτης να βάλει κάπου το όνειρο του και οι αμφισβητίες να γίνουν οι τρελοί του μεγάλου χωριού.
Μετά τελείωσε το όνειρο, μπαγιάτεψε το πολυώροφο, μουτζουρώθηκε ο ουρανός, μούτρωσαν τα πρόσωπα των θυρωρών και η νέα χιλιετηρίδα έφερε τα πικρά νέα της κρίσης.
Άδειασαν τα μαγαζιά, αραχνιάσανε οι στοές, οι πελάτες άλλαξαν διαδρομές, χάθηκαν σταδιακά οι παλιοί «παίκτες» του ιστορικού κέντρου, πέθαναν οι μεγαλομπακάληδες, τα ελληνικά σουπερμάρκετ τα πήραν οι πολυεθνικές, κάηκαν τα μινιόν, έκλεισαν και τα καφενεία.

Η οδός Πανεπιστημίου, η Αιόλου και η Πλατεία Ομόνοιας. Χαυτεία, Αθήνα 1955.
Η φωτογραφία αποτελεί ντοκουμέντο γιατί καταγράφει την κατεδάφιση του διώροφου νεοκλασικού κτηρίου που υπήρχε αριστερά στην συμβολή με την Αιόλου. Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο Χρόνο

Μετά ήρθε το παρεμπόριο, τα κυκλώματα των λαθρομεταναστών, τα τσαντίρια, η κακογουστιά και η εγκατάλειψη. Τα στενά έγιναν σκουπιδότοποι, οι υδρορροές σάπισαν , τα ερκοντίσιον κρεμάστηκαν πάνω από τα κεφάλια σαν γκιλοτίνες και οι τοίχοι παραδόθηκαν σε όποιον ήθελε να βρίσει και να βγάλει την αρρώστια του.
Δεν υπήρχε πια δημόσιος χώρος να σεβαστείς, δεν υπήρχε πλατεία να συναντηθείς, παρκάκι να ξαποστάσεις. Μόνο βρωμιά, θλίψη και βία.
Τώρα που μπούχτισες Rethink Athens.

Χρίστος Βασιλόπουλος

Share on Google Plus

About grizos gatos

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.