Μερικά έθνη της Καραϊβικής ζητούν αποζημιώσεις από την Ευρώπη για το δουλεμπόριο στον Ατλαντικό. Αλλά η δουλεία υπάρχει ακόμη και σήμερα και, όπως δήλωσε ο σκηνοθέτης του «12 χρόνια σκλάβος» Στιβ ΜακΚουίν στα βραβεία της Ακαδημίας, υπάρχουν 21 εκατομμύρια σκλάβοι σε όλο τον κόσμο. Είναι σωστή αυτή η εικόνα;
Το ποσό που ανέφερε ο ΜακΚουίν στην ευχαριστήρια ομιλία του για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας προέρχεται από την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας του ΟΗΕ, η οποία παράγει ένα συνολικό αριθμό επί σχεδόν 10 χρόνια. Το είδος της δουλείας που απεικονίζεται στην ταινία του ΜακΚουίν, έχει περάσει προ πολλού, αλλά η κληρονομιά του δουλεμπορίου ζει – οι αξιώσεις για αποζημίωση προέρχονται από 15 πρώην αποικίες, κατά οκτώ ευρωπαϊκών χωρών.
Ειδικοί στο θέμα της δουλείας πιστεύουν ότι πουθενά στον κόσμο οι άνθρωποι δεν είναι νόμιμα αλυσοδεμένοι, δεν ξυλοκοπούνται και δεν πωλούνται σαν να είναι ιδιοκτησία, αλλά η έκθεση της ΔΟΕ «2012- Παγκόσμια εκτίμηση της καταναγκαστικής εργασίας» εκτιμά ότι 20,9 εκατ. άνθρωποι είναι θύματα καταναγκαστικής εργασίας. Ο ορισμός αφορά «έργο ή υπηρεσία που εξαναγκάζεται από οποιοδήποτε πρόσωπο υπό την απειλή της ποινής και για τα οποία το άτομο δεν προσφέρεται εθελοντικά». Η ΔΟΕ παρέχει εκτιμήσεις για τις διάφορες περιοχές του κόσμου και η έκθεσή της ισχυρίζεται ότι η Ασία έχει τους περισσότερους σκλάβους: 11,7 εκατ.
Μια άλλη εκτίμηση της παγκόσμιας σκλαβιάς προκύπτει από ένα πολύ μεγαλύτερο παγκόσμιο σύνολο, τον Παγκόσμιο Δείκτη Δουλείας, που λέει ότι υπάρχουν 29,8 εκ., τα μισά από τα οποία είναι στην Ινδία. «Υπάρχει εμπορία νέων γυναικών και αγοριών για εμπορική σεξουαλική εκμετάλλευση», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας Kevin Bales, καθηγητής της σύγχρονης δουλείας στο Πανεπιστήμιο του Hull. «Υπάρχει δουλεία στην ύφανση χαλιών, τα μεταλλεία και στη διάλυση πλοίων». Η πιο κοινή μορφή ονομάζεται δουλεία για εγγύηση χρέους, η οποία αφορά άτομα που έχουν δανειστεί χρήματα δεσμεύοντας τον εαυτό τους και την οικογένειά τους ως εργάτες-δούλους σε κάποιον τοκογλύφο ή ιδιοκτήτη σκλάβων, και μπορεί να μεταφέρεται από γενιά σε γενιά μέχρι την εξόφληση του χρέους.
Ο δείκτης, που κατατάσσει 162 χώρες, τοποθετεί την Ινδία στην κορυφή και ακολουθούν η Κίνα, το Πακιστάν και η Νιγηρία, ως οι τέσσερις χώρες με το μεγαλύτερο αριθμό σκλάβων Την πρώτη θέση ανά κάτοικο κατέχει η Μαυριτανία στη Δυτική Αφρική, ακολουθούμενη από την Αϊτή. Ακόμα και στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 60.000 σκλάβοι, μεταξύ των οποίων κάτοχοι προσωρινής βίζας και οικιακοί βοηθοί. Υπάρχουν 4.426 στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο διαθέτει ένα νόμο κατά της δουλείας.
Ο Alex Balch του Κέντρου για τη Μελέτη της Διεθνούς Δουλείας στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, λέει: «Ο Παγκόσμιος Δείκτης δουλείας προωθεί την ιδέα ότι θα πρέπει να αναδιατυπώσουμε την εμπορία ανθρώπων και την καταναγκαστική εργασία και να τα αποκαλούμε σύγχρονη δουλεία. Το να αποκαλούμε αυτούς τους ανθρώπους σκλάβους και είναι για να εντείνουμε την πολιτική δράση».
Πρόκειται για μια προσέγγιση που φαίνεται να έχει κάποια αποτελέσματα. Σε μια ομιλία του το 2012, ο Μπαράκ Ομπάμα θέλησε να διευκρινίσει τις απόψεις του σχετικά με το θέμα. «Μιλώ για την αδικία, την οργή, την εμπορία ανθρώπων, τα οποία θα πρέπει να αποκαλούνται με το πραγματικό τους όνομα: σύγχρονη δουλεία».
Πώς όμως ο Bales και οι συνεργάτες του κατέληξαν σε αυτά τα στοιχεία; Ο Παγκόσμιος Δείκτης Δουλείας από κοινού με τη ΔΟΕ χρησιμοποιεί τις λεγόμενες δευτερεύουσες πηγές. Αυτές μπορεί να είναι στοιχεία της κυβέρνησης, έρευνες των ΜΚΟ και αναφορές στα μέσα ενημέρωσης. Αλλά ο Bales λέει ότι ένα ακόμα βασικό εργαλείο είναι η τυχαία δειγματοληπτική έρευνα, κατά την οποία οι ερευνητές διεξάγουν συνεντεύξεις με πραγματικούς ανθρώπους για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τη δουλεία. Σήμερα έχουν λιγότερες από δωδεκάδα τέτοιες έρευνες. Στη συνέχεια, μαθηματικά, προεκτείνουν αυτά τα δεδομένα σε άλλες χώρες όπου δεν έχουν στοιχεία από έρευνες. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός στατιστικολόγων ενέκρινε τη μέθοδο. Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος διπλής καταμέτρησης, όταν οι άνθρωποι είναι υποδουλωμένοι σε διαφορετική χώρα από εκείνη που κατάγονται.
Μπορούμε λοιπόν να εμπιστευθούμε αυτούς τους αριθμούς; Ή υπάρχουν πολλές εικασίες; Όπως παραδέχεται ο Bales, «μπορεί και να απέχουμε πολύ από την πραγματικότητα».
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.