Πως 8 χώρες έχασαν τελείως τον έλεγχο του πληθωρισμού

Περίοδοι υπερπληθωρισμού υπήρξαν αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα. Για την ακρίβεια, 55 φορές. Η  χώρα μας βίωσε ένα τέτοιο συμβάν, την περίοδο 1941-1945.

Όμως ακόμη και κάποιες από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο σήμερα – όπως η Κίνα, η Γερμανία και η Γαλλία – έχουν υποστεί καταστροφικές περιόδους υπερπληθωρισμού.
Οι οικονομολόγοι Steve Hanke και Nicholas Krus συγκέντρωσαν σε μία νέα μελέτη τα στοιχεία για όλες τις καταγραφείσες περιπτώσεις υπερπληθωρισμού.

Ουγγαρία: Αύγουστος 1945 – Ιούλιος 1946

Καθημερινός  πληθωρισμός: 207%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε: 15 ώρες
Ιστορία: Η Ουγγαρία ήταν οικονομικά κατεστραμμένη από τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 40% των παγίων της Ουγγαρίας καταστράφηκαν στη σύγκρουση. Πριν από αυτό, είχε εμπλακεί σε μια έντονη παραγωγική διαδικασία για να στηρίξει τον γερμανικό στρατό, αλλά η Γερμανία δεν πλήρωσε ποτέ.
Όταν η Ουγγαρία υπέγραψε το 1945 τη συνθήκη ειρήνης με τους Συμμάχους, υποχρεώθηκε να πληρώσει υπέρογκες αποζημιώσεις στην Σοβιετική Ένωση, οι οποίες αντιπροσώπευαν το 25-50% του προϋπολογισμού της. Εν τω μεταξύ, η νομισματική πολιτική της χώρας έχει ουσιαστικά εκχωρηθεί στην Επιτροπή Ελέγχου των Συμμάχων.
Οι Ούγγροι τραπεζίτες προειδοποίησαν ότι η εκτύπωση χρήματος για να πληρωθούν τα χρέη, δεν θα είχε καλό τέλος, αλλά οι Σοβιετικοί, οι οποίοι κυριαρχούσαν στην Επιτροπή, κώφευσαν σε αυτές τις προειδοποιήσεις. Αυτό οδήγησε αρκετούς στο συμπέρασμα ότι ο υπερπληθωρισμός έχει σχεδιαστεί για να επιτύχουν τον πολιτικό στόχο που ήταν η καταστροφή της μεσαίας τάξης.
Πηγές: Hanke και Crus (2012 ), Bomberger και Makinen (1983)

Ζιμπάμπουε: Μάρτιος 2007-Νοέμβριος 2008

Καθημερινός  πληθωρισμός: 98%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε:  25 ώρες
Ιστορία: Ο υπερπληθωρισμός στη Ζιμπάμπουε, προηγήθηκε μια μακράς πτώσης της οικονομικής παραγωγής που ακολούθησε τις αγροτικές μεταρρυθμίσεις του Robert Mugabe την περίοδο 2000-2001, μέσω των οποίων απαλλοτριώθηκαν μεγάλα μερίδια γης από τους λευκούς αγρότες και αναδιανεμήθηκαν στους μαύρους πολίτες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα της  κατάρρευσης κατά 5% της παραγωγής για τα επόμενα εννέα χρόνια.
Οι σοσιαλιστικές μεταρρυθμίσεις και η δαπανηρή εμπλοκή στον εμφύλιο πόλεμο του Κονγκό οδήγησε σε μεγάλα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού. Την ίδια στιγμή, ο πληθυσμός της Ζιμπάμπουε μειωνόταν,  καθώς οι κάτοικοι εγκατέλειπαν τη χώρα. Αυτοί οι δύο παράγοντες, η αύξηση των κρατικών δαπανών και η μείωση της φορολογικής βάσης, ανάγκασαν την κυβέρνηση να καταφύγει σε νομισματοποίηση του δημοσιονομικού ελλείμματος της.
Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ), Koech (2011)

Γιουγκοσλαβία: Απρίλιος 1992 – Ιανουάριος 1994

Καθημερινός  πληθωρισμός:  65%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε:   34 ώρες
Ιστορία:  Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης μείωσε την γεωπολιτική βαρύτητα της Γιουγκοσλαβίας, και το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα τελικά δέχτηκε την ίδια πίεση όπως έγινε και με τους Σοβιετικούς. Η Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε, και ακολούθησαν πολεμικές διαμάχες  τα επόμενα χρόνια, καθώς οι νεοσυσταθείσες πολιτικές οντότητες ζητούσαν την ανεξαρτησία τους.
Κατά τη περίοδο αυτή το εμπόριο κατέρρευσε, και ακολούθησε η κατάρρευση της βιομηχανικής παραγωγής. Στην συνέχεια η επιβολή διεθνούς αποκλεισμού στις Γιουγκοσλαβίας εξαγωγές,  συνέθλιψε εντελώς την παραγωγή. Στην προσπάθεια της η κεντρική τράπεζα να απορροφήσει τα ελλείμματα, έχασε τον έλεγχο της δημιουργίας νέου χρήματος και προκάλεσε υπερπληθωρισμό.
Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ),  Πέτροβιτς, Bogetic, και Vujosevic (1998)

Βαϊμάρη - Γερμανία: Αύγουστος 1922-Δεκέμβριος 1923

Καθημερινός  πληθωρισμός:  21%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε:  3 ημέρες, 17 ώρες
Ιστορία:  Ο υπερπληθωρισμός που γνώρισαν στη Βαϊμάρη στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ήταν επακόλουθο της ήττα της Γερμανίας στον Α ‘Παγκόσμιο Πόλεμο λίγα χρόνια νωρίτερα. Η Γερμανία υποχρεώθηκε να καταβάλει μεγάλες αποζημιώσεις στους νικητές για να αντισταθμίσει τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από την πλευρά των νικητών.
Ωστόσο, δεν επιτράπηκε στην Γερμανία να πληρώσει τις αποζημιώσεις με το νόμισμά της. Το Papiermark είχε αποδυναμωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του πολέμου, λόγω του γεγονότος ότι η Γερμανία χρηματοδότησε την πολεμική επιχείρηση εξ ολοκλήρου μέσω δανειακών κεφαλαίων.
Για να πληρώσει τις αποζημιώσεις σε νόμισμα διαφορετικό από το Papiermark, η Βαϊμάρη  αναγκάστηκε να πουλήσει μεγάλες ποσότητες του νομίσματος της, σε αντάλλαγμα για ξένα νομίσματα που ήταν επιλέξιμα για πληρωμή των αποζημιώσεων. Όταν ήρθε η ώρα των πληρωμών, οι αγορές των ξένων νομισμάτων έγιναν σε υπερβολικές τιμές, κάτι που οδήγησε σε συνεχή εκτύπωση χρήματος και  τελικά σε ανεξέλεγκτο υπερπληθωρισμό.
Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ), Φέργκιουσον (1975)

Ελλάδα: Μάιος 1941-Δεκέμβριος 1945

Καθημερινός  πληθωρισμός:   18%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε: 4 ημέρες, 6 ώρες
Ιστορία:  Από πλεόνασμα 271 εκατομμυρίων δραχμών που είχε η χώρα το 1939, έφτασε να έχει έλλειμμα 790 εκατομμυρίων δραχμών το 1940, λόγω της έναρξης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (το εξωτερικό εμπόριο μειώθηκε δραματικά). Όπως ήταν αναμενόμενο η δημοσιονομική θέση επιδεινώθηκε ραγδαία κατά την διάρκεια της κατοχής.
Επιπλέον, η “κυβέρνηση μαριονέτα” των δυνάμεων του Άξονα, υποχρέωσε την Ελλάδα σε πρόσθετο κόστος που προέκυψε από την υποστήριξη των 400.000 στρατιωτών του Άξονα που βρίσκονταν στην χώρα.
Το ΑΕΠ  μειώθηκε από 67,4 δισεκατομμύρια δραχμές το 1938  σε  20 δισεκατομμύρια δραχμές το 1942. Δεδομένου ότι τα φορολογικά έσοδα έπεσαν κατακόρυφα, η κεντρική τράπεζα  κατέφυγε στην εκτύπωση χρήματος για  να πληρώσει τις προαναφερθείσες δαπάνες και να χρηματοδοτήσει  το έλλειμμα.
Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ), Makinen (1986)

Κίνα: Οκτώβριος 1947 – Μάιος 1949

Καθημερινός  πληθωρισμός:  14%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε:  5 ημέρες, 8 ώρες
Ιστορία: Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Κίνα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος. Εθνικιστές και κομμουνιστές προσπάθησαν να πάρουν τον έλεγχο της χώρας και στην προσπάθεια αυτή, χρησιμοποίησαν διαφορετικά και ανταγωνιστικά νομίσματα μεταξύ τους.
Η χρηματοδότηση της σύγκρουσης προκάλεσε τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα, που τελικά καλύφθηκαν με εκτύπωση χρήματος, οδηγώντας σε ανεξέλεγκτο υπερπληθωρισμό. (προηγήθηκε η εγκατάλειψη του κανόνα του αργύρου το 1935). Μάλιστα εν έπλεξαν και την κεντρική τράπεζα της Ταϊβάν, προκαλώντας υπερπληθωρισμό και εκει.
Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ), Φέργκιουσον (1975)

Γαλλία: Μάιος 1795-Νοέμβριος 1796

Καθημερινός  πληθωρισμός:   5%
Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε: 15 ημέρες, 2 ώρες
Ιστορία:  Η Γαλλική Επανάσταση (1789-1799) ήρθε μετά από μια περίοδο κατά την οποία η Γαλλία είχε δημιουργήσει σημαντικά χρέη από την συμμετοχή της σε πολέμους, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου για την ανεξαρτησία των ΗΠΑ.
Μία από τις σημαντικότερες οικονομικές πολιτικές της Γαλλικής Επανάστασης ήταν η εθνικοποίηση της γης που άνηκε στο παρελθόν στην Καθολική Εκκλησία. Η Εκκλησία θεωρήθηκε ως εύκολος στόχος για απαλλοτρίωση περιουσιακών στοιχείων επειδή είχε μεγάλα εκτάσεις γης, ενώ είχε σχετικά μικρή πολιτική επιρροή στο νέο καθεστώς.
Στη συνέχεια, η Εθνική ιδρυτική συνέλευση εξέδωσε τραπεζογραμμάτια που μοίρασε στον κόσμο, τα οποία τα οποία υποτίθεται ότι ήταν εξαγοράσιμα με απαλλοτριωμένη γη σε  μελλοντική ημερομηνία. Ωστόσο, η κυβέρνηση κατέληξε στην έκδοση πάρα πολλών τραπεζογραμματίων,  και οδήγησε την οικονομία σε ανεξέλεγκτο υπερπληθωρισμό.
Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ), Λευκό (1995)

Νικαράγουα: Ιούνιος 1986-Μάρτιος 1991

Καθημερινός  πληθωρισμός:   4%

Οι τιμές διπλασιάζονταν κάθε: 16 ημέρες, 10 ώρες

Ιστορία:  Το 1979, στην Νικαράγουα έγινε επανάσταση που έφερε τους κομμουνιστικές Σαντινίστας στην εξουσία. Αυτό έγινε την περίοδο παγκόσμιας ύφεσης και χρηματοπιστωτικής κρίσης σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, που πυροδοτήθηκε από τα υψηλά επίπεδα ρεκόρ χρέους και την αδυναμία  εξυπηρέτησης αυτών των χρεών από τα κράτη.

Η οικονομία της Νικαράγουας καταστράφηκε από την επανάσταση. Το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 34%  κατά τη διάρκεια των ετών 1978-1979. Όταν οι Σαντινίστας πήραν την εξουσία, εθνικοποίησαν μεγάλα τμήματα της οικονομίας, συμβάλλοντας περαιτέρω στην οικονομική ζημιά.

Η κυβέρνηση της Νικαράγουας προχώρησε σε μεγάλο εξωτερικό δανεισμό για την τόνωση της εγχώριας ζήτησης. Ο δανεισμός  αυξήθηκε πολύ στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο κατά των αντιμαχόμενων  Κόντρας. Ενώ μέσω αυστηρών ελέγχων κεφαλαίου και μια σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας διατηρείτο αρχικά ο πληθωρισμός σε λογικά επίπεδο, εντούτοις οι επόμενες λανθασμένες οικονομικές  μεταρρυθμίσεις προκάλεσαν υπερπληθωρισμό.

Πηγές:  Hanke και Crus (2012 ), Ocampo (1991)

antikleidi.wordpress.com

Share on Google Plus

About grizos gatos

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.