Τα γνώριζες όλα αυτά για την πατάτα;

Φωτό: http://www.flickr.com/photos/raysto

Πιθανώς έχεις ακούσει πολλά για την πατάτα. Υπάρχουν όμως… νόστιμες πληροφορίες για το δημοφιλές λαχανικό, οι οποίες αποκαλύπτουν τη σχέση του με την ευτυχία και τα διαστημικά ταξίδια, τις ιστορικές έριδες που προκάλεσε το τηγάνισμά του, καθώς και λεπτομέρειες για το χρώμα, τη διατροφική αξία, τις ποικίλες χρήσεις και τον τρόπο συντήρησής του.

Και άμυλο και C

Η πατάτα είναι πρωτεϊνούχο τρόφιμο. Περιέχει αμινοξέα απολύτως απαραίτητα για το σώμα και η αναλογία των πρωτεϊνών της είναι εκείνη που έχει ανάγκη ο ανθρώπινος οργανισμός. Αν μάλιστα καταναλωθεί μαζί με γαλακτοκομικά, έχει πολύ ανώτερη πρωτεϊνική αξία από μια μπριζόλα. Είναι ένα από τα λίγα αμυλούχα τρόφιμα που περιέχουν και αντιοξειδωτική βιταμίνη C, που βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου, τον οποίο επίσης περιλαμβάνει στο υγιεινό οπλοστάσιό της (μαζί με κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο). Για να διαφυλαχθεί καλύτερα η βιταμίνη C, η πατάτα θα πρέπει να φυλάσσεται στο σκοτάδι και να μαγειρεύεται στον ατμό, με τη φλούδα.

Ειδικές ωφέλειες

Οι αθλητές, οι ηλικιωμένοι, όσοι υποφέρουν από ρευματικές παθήσεις και γαστρικές ενοχλήσεις έχουν κάθε λόγο να την αγαπούν: 400 γρ. πατάτας πριν από έναν αθλητικό αγώνα δίνουν την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζονται οι αθλητές προλαμβάνοντας μυϊκές κράμπες και υπογλυκαιμία. Επίσης αποτρέπει τον υποσιτισμό και την έλλειψη καλίου στη διατροφή των ηλικιωμένων, ενώ η κατανάλωση φρεσκοστυμμένου χυμού πατάτας το πρωί με άδειο στομάχι προτείνεται από πρακτικούς ως γιατροσόφι για πεπτικά προβλήματα. Επειδή κατατάσσεται στα αλκαλικά τρόφιμα, τα οποία διατηρούν τη βιολογική ισορροπία οξέων και βάσεων στο σώμα, είναι εξαιρετική στην αντιμετώπιση ρευματικών παθήσεων και αρθρίτιδας βοηθώντας επίσης στη δέσμευση του υπερβολικού ουρικού οξέος.

Παχαίνει η πατάτα;

Σε αντίθεση με την πεποίθηση που επικρατεί, η πατάτα (βραστή ή στον ατμό) δεν παχαίνει, ακόμα και αν καταναλώνεται σε κάθε γεύμα, αφού οι θερμίδες της (82/100 γρ.) είναι λιγότερες σε σχέση με άλλα αμυλούχα τρόφιμα (ζυμαρικά: 115, λευκό ρύζι: 120). Μόνο ο ακατάλληλος τρόπος μαγειρέματος ή ο συνδυασμός της με μια λιπαρή σάλτσα μπορούν να μετατρέψουν την άπαχη, κυριολεκτικά, πατάτα σε βόμβα θερμίδων.

Πώς διατηρείται

Αν φυλαχτεί σε σκοτεινό, ξηρό, αεριζόμενο χώρο και θερμοκρασία γύρω στους 10 βαθμούς Κελσίου, η πατάτα μπορεί να συντηρηθεί έως και 2 μήνες. Η θερμοκρασία δωματίου την κάνει να βλαστάνει και να αφυδατώνεται, ενώ η πλαστική σακούλα να μουχλιάζει.

Στο τηγάνι όλη η χαρά του κόσμου

Οι τηγανητές πατάτες προκαλούν ηρεμία και χαρά, όπως διαπίστωσαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Aston στο Birmingham. Όπως πιστεύουν, αυτό οφείλεται είτε στους υδατάνθρακες που περιέχουν είτε στο ότι μας θυμίζουν την ανέμελη παιδική ηλικία. Όμως, τους είχε προλάβει δεκάδες χρόνια πριν ο Χιλιανός συγγραφέας και ποιητής Pablo Neruda γράφοντας τη βραβευμένη «Ωδή στην τηγανητή πατάτα». Ο ύμνος του στις τηγανητές πατάτες με σκόρδο και πιπέρι ξεκινά με τα λόγια: «Τσιτσιρίζει το λάδι, ζεσταίνοντας τη χαρά του κόσμου – οι τηγανητές πατάτες μπαίνουν στο τηγάνι, σαν χιονισμένα φτερά πρωινού κύκνου» (από τη συλλογή «Ωδή στα μικρά και ασήμαντα», βραβείο Νόμπελ 1971).

Πώς να την τηγανίσεις

Οι τηγανητές πατάτες προστατεύονται καλύτερα από την οξείδωση αν: Είναι χοντροκομμένες, μαγειρευτούν σε μπόλικο παρθένο ελαιόλαδο (να τις σκεπάζει) και χαμηλή θερμοκρασία (120 βαθμούς), σερβιριστούν μόλις αρχίζουν να χρυσίζουν και ραντιστούν με μπόλικο λεμόνι.

Κόκκινες και μπλε ποικιλίες

Η χρωματική παλέτα των λαχανικών δεν άφησε παραπονεμένη την πατάτα: Εκτός από ανοικτές κίτρινες, υπάρχουν κόκκινες και μπλε πατάτες. Οι τελευταίες δεν είναι γενετικά τροποποιημένες, αλλά οφείλουν το ασυνήθιστο κυανό χρώμα τους (που διατηρείται και μετά το βράσιμο) στη φυσική χρωστική ανθοκυανίνη.

Άγνωστες χρήσεις

Στο Μουσείο της Πατάτας στο Μόναχο ο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για τις άγνωστες χρήσεις της πατάτας σε ξίδια, ποτά, καφέδες, πουτίγκες, κέικ, ψωμιά και ως πρώτη ύλη για την παραγωγή χαρτιού, πούδρας, σαπουνιού, βιολογικού καυσίμου.

Έτοιμη για μετάλλαξη;

Οι επιστήμονες καταβάλλουν συντονισμένες προσπάθειες να απαλλάξουν την πατάτα από τα γονίδια που ευθύνονται για την παραγωγή του ακρυλαμιδίου, ουσίας που ενοχοποιείται για δημιουργία καρκίνου και περιέχεται σε πατάτες ψημένες στο φούρνο ή το τηγάνι, σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 120 βαθμών. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2607532/)

Η πρώτη τηγανιά, το διάστημα, τα τσιπς και άλλα άγνωστα για το γεώμηλο

• Υπάρχουν περισσότερες από 3.000 ποικιλίες πατάτας σε όλο τον κόσμο, αλλά μόλις 100 προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο.

• Η πατάτα πιστεύεται ότι έκανε την πρώτη εμφάνισή της στα ψηλά οροπέδια των Άνδεων πριν από 8 χιλιετίες. Οι Ίνκας, που λάτρευαν τη θεά της πατάτας Axomama, άρχισαν να την καλλιεργούν τον 12ο αιώνα θεωρώντας την σύμβολο γονιμότητας και χαρίζοντάς της το όνομα «Papas». Η πατέντα που επινόησαν για να συντηρούν τις πατάτες ήταν να τις αφήνουν τη νύχτα να παγώνουν και μετά να αφυδατώνονται στον καύσωνα της ημέρας. Μετά ένα μούλιασμα στο νερό και ήταν έτοιμες για κατανάλωση.

• Στην Ιρλανδία η πατάτα πρωτοκαλλιεργήθηκε το 1588. Στη Γερμανία, η πρώτη συνταγή με πατάτες έκανε την εμφάνισή της το 1581. Η αρχική της χρήση στη Γαλλία του 17ου αιώνα ήταν ως ζωοτροφή και η επίσημη αναγνώρισή της ως τρόφιμο υψηλής θρεπτικής αξίας για τον άνθρωπο στην ίδια χώρα έγινε μόλις το 1785.

• Η αρχική άγνοια για το δηλητηριώδες του στελέχους, των φύλλων και των πράσινων καρπών της προκάλεσε πολλές δηλητηριάσεις στους Ευρωπαίους και έκανε τους καταναλωτές επιφυλακτικούς, ενώ η γεύση που είχαν οι πρώτες παραγωγές ήταν τραχιά και προκαλούσε κάψιμο στον λαιμό.

• Το όνομά της άλλαξε πολλές φορές στο πέρασμα του χρόνου: από τρούφα σε γεώμηλο και από γήινο αχλάδι σε γήινη αγκινάρα. Ποικιλίες της έχουν βαπτιστεί με ονόματα όπως «ευλογία των αγρών» ή «μοβ κουκουνάρι».

• Οι ιστορικοί Γαλλίας και Βελγίου ερίζουν για τον τόπο και τον χρόνο της γέννησης της πρώτης μερίδας τηγανητής πατάτας: κάποιοι Βέλγοι την… κατακυρώνουν στο Namur των Κάτω Χωρών όπου τον 17ο αιώνα ένα συνηθισμένο γεύμα για τους φτωχούς ψαράδες ήταν μικροσκοπικά ψάρια που τα μαγείρευαν σε τηγάνι με καυτό λάδι. Μια χρονιά που τα νερά του ποταμού είχαν παγώσει και δεν είχαν ψάρια κάποιος είχε την εναλλακτική ιδέα να κόψουν μια πατάτα κατά μήκος σε μικρά κομμάτια και να την ρίξουν στο τηγάνι. Αυτή, όπως εικάζεται, ήταν η αρχή για ένα από τα δημοφιλέστερα γεύματα όλων των εποχών.

• Το 1781 είναι η ιστορική χρονιά κατά την οποία καταγράφηκε η πρώτη αναφορά της τηγανητής πατάτας σε κιτάπια μαγειρικής.

• Οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν τα τσιπς το 1920 χάρη στον Άγγλο Frank Smith, η εταιρεία του οποίου παρήγαγε το 1961 τα πρώτα τσιπς με γεύση κοτόπουλου.

• Η ηλεκτρική φριτέζα έκανε την εμφάνισή της στην αγορά το 1955.

• Οι γλυκύτεροι συγγενείς της πατάτας, οι γλυκοπατάτες, ήταν το πρώτο λαχανικό που τέθηκε σε τροχιά στο διάστημα και αναπτύχθηκε με επιτυχία σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Το 1995, δώδεκα μοσχεύματα ταξίδεψαν για πέντε ημέρες με το διαστημικό λεωφορείο Columbia, στα πλαίσια πειράματος για την παραγωγή τροφής στο διάστημα σε μακρόχρονες διαστημικές αποστολές.

Golden Magazine

Share on Google Plus

About grizos gatos

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.