Να το προσέχεις το iphone γιατί, εάν η Ελλάδα πτωχεύσει, ίσως μπορέσεις να το ανταλλάξεις με τρεις τενεκέδες λάδι. Το «Nitro» κοιτάζει το ζοφερό μας μέλλον μέσα στη γυάλινη σφαίρα – την κρυστάλλινη την έχουμε ήδη πουλήσει.
«Προχθές, την Κυριακή, βάλαμε μπροστά το αυτοκίνητο. Είχε έρθει ένα φιλικό ζευγάρι, μας έφεραν ένα λίτρο βενζίνη. Απίστευτο; “Καλέ, δεν ήταν ανάγκη, τι είναι τώρα αυτά; Μεταξύ μας; Ξένοι είμαστε; Καταξοδευτήκατε” και τέτοια τους λέγαμε. Σιγά μην τα εννοούσαμε. Εντάξει, ήθελαν κι αυτοί να κάνουν φιγούρα, δε μας κακόπεσε....
Καιρό είχαμε να μυρίσουμε αμόλυβδη. Περνάγαμε το μπουκάλι από τον έναν στον άλλον και παίρναμε βαθιές εισπνοές, να τη χορτάσουμε. Εγώ συγκινήθηκα κάπως. Έριξα λίγη σε ένα μπαμπάκι και το πέρασα πίσω από τα αφτιά μου – τι άρωμα... Όχι ότι θα έμενε, αλλά να, έτσι, για το καλό. Κι ύστερα πήγαμε και οι τέσσερις στο αυτοκίνητο. Εννοείται πως έχουμε να το κινήσουμε από τότε που η απλή έκανε 1,6 ευρώ το λίτρο. Τώρα ούτε που ξέρω πόσο έχει φτάσει, 1.000, 1.500 δραχμές, τι να σου πω, εγώ στο βενζινάδικο δεν πάω. Αλλά τι λέγαμε; Α, ναι. Το αυτοκίνητο. Απίθανα ήταν. Βάλαμε και καλοριφέρ. Και μουσική. Περνούσαν οι γείτονες και μας έλεγαν “Άντε, με το καλό, να σας αξιώσει ο Θεός να πάτε και βόλτα καμιά φορά”. Καλοί άνθρωποι. Επίσκεψη θα πρέπει να πήγαιναν, γιατί κρατούσαν δώρα στα χέρια τους: αγκινάρες εκείνος, δύο μπανάνες με ροζ φιόγκο η γυναίκα του. Υπερβολές, αν θες τη γνώμη μου. Με κάτι τέτοια χρεοκόπησε η Ελλάδα».
Πτώχευση του κράτους, έξοδος από το ευρώ, επιστροφή στην παλιά αγαπημένη –αλλά αισχρά υποτιμημένη πλέον– δραχμή, πληθωρισμός στο 20%-25% (δηλαδή πανάκριβα προϊόντα), ανεργία, φτώχεια, εγκληματικότητα, συσπείρωση στην οικογένεια, αλματώδης αύξηση των γεννήσεων (εφόσον το σεξ είναι η καλύτερη δωρεάν διασκέδαση), αύξηση των εκτρώσεων (γιατί το τζάμπα σεξ έχει ακριβές παρενέργειες). Ο κόσμος κρύβεται στο σπίτι του, εκείνοι που μπορούν να πληρώνουν ακόμη τη συνδρομή στη Nova χρεώνουν εισιτήριο στους γείτονες (οι οποίοι τρώνε ό,τι φέρνουν οι ίδιοι, κομμένα τα τραταρίσματα). Όσοι είχαν κάποιες αναστολές για το πειρατικό downloading μουσικής, ταινιών, βιβλίων κ.λπ. έχουν απενοχοποιηθεί πλήρως. Με έναν καφέ και το σουσάμι από ένα κουλούρι, οι έχοντες λάπτοπ ξημεροβραδιάζονται στα καφέ που έχουν δωρεάν ίντερνετ. Εκτός από το Facebook, που έχει υποκαταστήσει τα κινητά (πολυτέλεια πλέον), η ώρα περνά με τα δωρεάν browser game. Όπως την εποχή της ύφεσης στην Αμερική του ’30 ο κόσμος το είχε ρίξει στη Μονόπολη, έτσι και στη χρεοκοπημένη Ελλάδα το Ikariam και το Grepolis δίνουν διέξοδο σε μια επιχειρηματικότητα που μόνο εικονική μπορεί να είναι. Τα καταστήματα, όσα έχουν απομείνει, βρίσκονται σε διαρκείς εκπτώσεις, ελάχιστοι όμως ψωνίζουν – κι αυτοί αφού γονατίσουν τους πωλητές με ανελέητο παζάρεμα. Η γυναικεία μόδα επί της ουσίας βασίζεται στην ατομική δημιουργικότητα και στα μαθήματα μοδιστρικής μέσω YouTube: ρούχα που σκοροφαγώνονταν στις ντουλάπες ανασταίνονται και μεταποιούνται. Ξαφνικά δε αναγεννάται από τις αρχαίες στάχτες της η ελληνική βιοτεχνία ενδυμάτων: Όταν τα Prada και τα designer τζιν είναι πια μια μακρινή ανάμνηση ή ένα απλησίαστο όνειρο, ανατέλλει η χρυσή εποχή για τις κάθε λογής «μαϊμούδες» και, οπωσδήποτε, τις Ελβιέλες και τα Ζήτα Ελλάς. Είναι η εποχή που όποιος φορά adidas και DC κινδυνεύει με ακρωτηριασμό των κάτω άκρων του από οποιονδήποτε φθονερό πένητα που δε θα δίσταζε να αρπάξει το περιπόθητο παπούτσι μαζί με το πόδι. Αν δεν το καταλάβατε, η Ελλάδα επιστρέφει στα ’80s.
«Κατά τη γνώμη μου, η Ελλάδα δεν πρόκειται να χρεοκοπήσει, δεν είναι λογικό, εφόσον έχουν επιλεγεί άλλες λύσεις» λέει ο Τάκης Σολωμός, κάτοχος ΜΒΑ στη διεθνή οικονομία. «Έστω όμως, χάριν της συζήτησης, ότι το ελληνικό κράτος κηρύσσει πτώχευση, ανακοινώνει δηλαδή στους πιστωτές του ότι αδυνατεί να εξοφλήσει τα χρέη του. Υποθέτουμε, πάλι, ότι αυτό συνεπάγεται την έξοδό μας από τη ζώνη του ευρώ. Το λογικό σενάριο που θα επακολουθήσει είναι η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, της δραχμής πιθανότατα. Αυτό σημαίνει ότι τα αγαθά θα είναι πολύ ακριβά, με τους μισθούς παγωμένους, η αγοραστική δύναμη του κόσμου θα είναι μικρή, οι τράπεζες θα έχουν πρόβλημα ρευστότητας και πολύ δύσκολα θα δίνουν δάνεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι μια οικονομία κατ’ εξοχήν εισαγωγική. Με υποτιμημένη δραχμή, όλα τα εισαγόμενα είδη, από τα αυτοκίνητα έως τα τρόφιμα, θα είναι πολύ ακριβά. Όμως, καθώς το κράτος θα έχει τη δυνατότητα να τυπώνει χρήματα, στην εσωτερική αγορά θα μπορούσε να υπάρξει ακόμη και μια μορφή τεχνητής ευημερίας με την υπερπροσφορά δραχμών: όπως τη δεκαετία του ’80, τότε που ο πληθωρισμός ήταν πάνω από 20%, το 1985 η δραχμή υποτιμήθηκε κατά 15% και, παρ’ όλ’ αυτά, στην καθημερινότητά μας δεν παρατηρήσαμε τίποτα περισσότερο από μια αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων ειδών. Φυσικά, η δύναμη της δραχμής έναντι των ξένων νομισμάτων ήταν
πολύ μικρή».
Όμως, έστω κι αν η ιστορία κάνει κύκλους, το τοπίο δεν είναι ακριβώς το ίδιο σήμερα όπως πριν από τρεις δεκαετίες. Η πτώχευση για τους οικονομολόγους είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο από ένα τρομακτικό σενάριο: είναι μια στρατηγική απόφαση που μπορεί να πάρει η κυβέρνηση ενός κράτους για να αποφύγει πολύ χειρότερα φαινόμενα στην οικονομική και κοινωνική της ζωή. Η χρεοκοπία δεν είναι απαραιτήτως το άλλο όνομα του ολέθρου. Ο οικονομολόγος Βασίλης Βιλιάρδος πιστεύει ότι αυτό που ονομάζεται χρεοκοπία (δηλαδή η δήλωση αδυναμίας αποπληρωμής των χρεών) θα μπορούσε να είναι μια λύση του ελληνικού προβλήματος, ενδεχομένως καλύτερη από την υποταγή στο ΔΝΤ. Κατά τη δική του άποψη, το χρέος της Ελλάδας είναι ελάχιστο συγκριτικά με άλλες χώρες: «Η Ελλάδα είναι πλούσια» ισχυρίζεται, παραθέτοντας στοιχεία για το χρέος άλλων χωρών όπως η Πορτογαλία (323% του ΑΕΠ) ή η Βρετανία (466%). Ακόμη και η παντοκράτειρα Γερμανία είναι στο 285% για το 2010, ενώ η Ελλάδα «μόλις» στο 252%. Πριν κάνουμε ελεύθερη κατάδυση στα θολά νερά της μακροοικονομίας, ο Βασίλης Βιλιάρδος δίνει μια ακόμη πιο δυσοίωνη διάσταση στην προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ. Όπως γράφει σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο www.x-hellenica.gr, «η στάση πληρωμών της χώρας μας, το αργότερο έως το 2014 (τρία χρόνια μετά την εισβολή του ΔΝΤ, όπως συνέβη με την Αργεντινή), είναι πολύ δύσκολο να αποφευχθεί – αν δε μεσολαβήσει μια σημαντική διαγραφή δημοσίων χρεών, σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση των υπολοίπων (επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, με χαμηλά επιτόκια)». Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι, έστω κι αν αποφύγαμε τυπικά τη χρεοκοπία το 2010, δε θα τη γλιτώσουμε έως το 2014, παρά το στενό κορσέ του ΔΝΤ. Και το χειρότερο είναι ότι στο μεταξύ θα έχουμε φορολογηθεί μέχρι αίματος, ως εργαζόμενοι θα φλερτάρουμε με τη δουλοπαροικία και ως κοινωνικά όντα θα έχουμε χάσει κάθε αυτοεκτίμηση. Η πτώχευση, από την άλλη, έχει κάτι το ελληνικό, κάτι το ζαμανφού: «Χρωστάω. Δεν έχω να πληρώσω. Δε θα μου δώσετε άλλα δανεικά». Ε, και;
yupi
«Προχθές, την Κυριακή, βάλαμε μπροστά το αυτοκίνητο. Είχε έρθει ένα φιλικό ζευγάρι, μας έφεραν ένα λίτρο βενζίνη. Απίστευτο; “Καλέ, δεν ήταν ανάγκη, τι είναι τώρα αυτά; Μεταξύ μας; Ξένοι είμαστε; Καταξοδευτήκατε” και τέτοια τους λέγαμε. Σιγά μην τα εννοούσαμε. Εντάξει, ήθελαν κι αυτοί να κάνουν φιγούρα, δε μας κακόπεσε....
Καιρό είχαμε να μυρίσουμε αμόλυβδη. Περνάγαμε το μπουκάλι από τον έναν στον άλλον και παίρναμε βαθιές εισπνοές, να τη χορτάσουμε. Εγώ συγκινήθηκα κάπως. Έριξα λίγη σε ένα μπαμπάκι και το πέρασα πίσω από τα αφτιά μου – τι άρωμα... Όχι ότι θα έμενε, αλλά να, έτσι, για το καλό. Κι ύστερα πήγαμε και οι τέσσερις στο αυτοκίνητο. Εννοείται πως έχουμε να το κινήσουμε από τότε που η απλή έκανε 1,6 ευρώ το λίτρο. Τώρα ούτε που ξέρω πόσο έχει φτάσει, 1.000, 1.500 δραχμές, τι να σου πω, εγώ στο βενζινάδικο δεν πάω. Αλλά τι λέγαμε; Α, ναι. Το αυτοκίνητο. Απίθανα ήταν. Βάλαμε και καλοριφέρ. Και μουσική. Περνούσαν οι γείτονες και μας έλεγαν “Άντε, με το καλό, να σας αξιώσει ο Θεός να πάτε και βόλτα καμιά φορά”. Καλοί άνθρωποι. Επίσκεψη θα πρέπει να πήγαιναν, γιατί κρατούσαν δώρα στα χέρια τους: αγκινάρες εκείνος, δύο μπανάνες με ροζ φιόγκο η γυναίκα του. Υπερβολές, αν θες τη γνώμη μου. Με κάτι τέτοια χρεοκόπησε η Ελλάδα».
Πτώχευση του κράτους, έξοδος από το ευρώ, επιστροφή στην παλιά αγαπημένη –αλλά αισχρά υποτιμημένη πλέον– δραχμή, πληθωρισμός στο 20%-25% (δηλαδή πανάκριβα προϊόντα), ανεργία, φτώχεια, εγκληματικότητα, συσπείρωση στην οικογένεια, αλματώδης αύξηση των γεννήσεων (εφόσον το σεξ είναι η καλύτερη δωρεάν διασκέδαση), αύξηση των εκτρώσεων (γιατί το τζάμπα σεξ έχει ακριβές παρενέργειες). Ο κόσμος κρύβεται στο σπίτι του, εκείνοι που μπορούν να πληρώνουν ακόμη τη συνδρομή στη Nova χρεώνουν εισιτήριο στους γείτονες (οι οποίοι τρώνε ό,τι φέρνουν οι ίδιοι, κομμένα τα τραταρίσματα). Όσοι είχαν κάποιες αναστολές για το πειρατικό downloading μουσικής, ταινιών, βιβλίων κ.λπ. έχουν απενοχοποιηθεί πλήρως. Με έναν καφέ και το σουσάμι από ένα κουλούρι, οι έχοντες λάπτοπ ξημεροβραδιάζονται στα καφέ που έχουν δωρεάν ίντερνετ. Εκτός από το Facebook, που έχει υποκαταστήσει τα κινητά (πολυτέλεια πλέον), η ώρα περνά με τα δωρεάν browser game. Όπως την εποχή της ύφεσης στην Αμερική του ’30 ο κόσμος το είχε ρίξει στη Μονόπολη, έτσι και στη χρεοκοπημένη Ελλάδα το Ikariam και το Grepolis δίνουν διέξοδο σε μια επιχειρηματικότητα που μόνο εικονική μπορεί να είναι. Τα καταστήματα, όσα έχουν απομείνει, βρίσκονται σε διαρκείς εκπτώσεις, ελάχιστοι όμως ψωνίζουν – κι αυτοί αφού γονατίσουν τους πωλητές με ανελέητο παζάρεμα. Η γυναικεία μόδα επί της ουσίας βασίζεται στην ατομική δημιουργικότητα και στα μαθήματα μοδιστρικής μέσω YouTube: ρούχα που σκοροφαγώνονταν στις ντουλάπες ανασταίνονται και μεταποιούνται. Ξαφνικά δε αναγεννάται από τις αρχαίες στάχτες της η ελληνική βιοτεχνία ενδυμάτων: Όταν τα Prada και τα designer τζιν είναι πια μια μακρινή ανάμνηση ή ένα απλησίαστο όνειρο, ανατέλλει η χρυσή εποχή για τις κάθε λογής «μαϊμούδες» και, οπωσδήποτε, τις Ελβιέλες και τα Ζήτα Ελλάς. Είναι η εποχή που όποιος φορά adidas και DC κινδυνεύει με ακρωτηριασμό των κάτω άκρων του από οποιονδήποτε φθονερό πένητα που δε θα δίσταζε να αρπάξει το περιπόθητο παπούτσι μαζί με το πόδι. Αν δεν το καταλάβατε, η Ελλάδα επιστρέφει στα ’80s.
«Κατά τη γνώμη μου, η Ελλάδα δεν πρόκειται να χρεοκοπήσει, δεν είναι λογικό, εφόσον έχουν επιλεγεί άλλες λύσεις» λέει ο Τάκης Σολωμός, κάτοχος ΜΒΑ στη διεθνή οικονομία. «Έστω όμως, χάριν της συζήτησης, ότι το ελληνικό κράτος κηρύσσει πτώχευση, ανακοινώνει δηλαδή στους πιστωτές του ότι αδυνατεί να εξοφλήσει τα χρέη του. Υποθέτουμε, πάλι, ότι αυτό συνεπάγεται την έξοδό μας από τη ζώνη του ευρώ. Το λογικό σενάριο που θα επακολουθήσει είναι η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, της δραχμής πιθανότατα. Αυτό σημαίνει ότι τα αγαθά θα είναι πολύ ακριβά, με τους μισθούς παγωμένους, η αγοραστική δύναμη του κόσμου θα είναι μικρή, οι τράπεζες θα έχουν πρόβλημα ρευστότητας και πολύ δύσκολα θα δίνουν δάνεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι μια οικονομία κατ’ εξοχήν εισαγωγική. Με υποτιμημένη δραχμή, όλα τα εισαγόμενα είδη, από τα αυτοκίνητα έως τα τρόφιμα, θα είναι πολύ ακριβά. Όμως, καθώς το κράτος θα έχει τη δυνατότητα να τυπώνει χρήματα, στην εσωτερική αγορά θα μπορούσε να υπάρξει ακόμη και μια μορφή τεχνητής ευημερίας με την υπερπροσφορά δραχμών: όπως τη δεκαετία του ’80, τότε που ο πληθωρισμός ήταν πάνω από 20%, το 1985 η δραχμή υποτιμήθηκε κατά 15% και, παρ’ όλ’ αυτά, στην καθημερινότητά μας δεν παρατηρήσαμε τίποτα περισσότερο από μια αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων ειδών. Φυσικά, η δύναμη της δραχμής έναντι των ξένων νομισμάτων ήταν
πολύ μικρή».
Όμως, έστω κι αν η ιστορία κάνει κύκλους, το τοπίο δεν είναι ακριβώς το ίδιο σήμερα όπως πριν από τρεις δεκαετίες. Η πτώχευση για τους οικονομολόγους είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο από ένα τρομακτικό σενάριο: είναι μια στρατηγική απόφαση που μπορεί να πάρει η κυβέρνηση ενός κράτους για να αποφύγει πολύ χειρότερα φαινόμενα στην οικονομική και κοινωνική της ζωή. Η χρεοκοπία δεν είναι απαραιτήτως το άλλο όνομα του ολέθρου. Ο οικονομολόγος Βασίλης Βιλιάρδος πιστεύει ότι αυτό που ονομάζεται χρεοκοπία (δηλαδή η δήλωση αδυναμίας αποπληρωμής των χρεών) θα μπορούσε να είναι μια λύση του ελληνικού προβλήματος, ενδεχομένως καλύτερη από την υποταγή στο ΔΝΤ. Κατά τη δική του άποψη, το χρέος της Ελλάδας είναι ελάχιστο συγκριτικά με άλλες χώρες: «Η Ελλάδα είναι πλούσια» ισχυρίζεται, παραθέτοντας στοιχεία για το χρέος άλλων χωρών όπως η Πορτογαλία (323% του ΑΕΠ) ή η Βρετανία (466%). Ακόμη και η παντοκράτειρα Γερμανία είναι στο 285% για το 2010, ενώ η Ελλάδα «μόλις» στο 252%. Πριν κάνουμε ελεύθερη κατάδυση στα θολά νερά της μακροοικονομίας, ο Βασίλης Βιλιάρδος δίνει μια ακόμη πιο δυσοίωνη διάσταση στην προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ. Όπως γράφει σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο www.x-hellenica.gr, «η στάση πληρωμών της χώρας μας, το αργότερο έως το 2014 (τρία χρόνια μετά την εισβολή του ΔΝΤ, όπως συνέβη με την Αργεντινή), είναι πολύ δύσκολο να αποφευχθεί – αν δε μεσολαβήσει μια σημαντική διαγραφή δημοσίων χρεών, σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση των υπολοίπων (επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, με χαμηλά επιτόκια)». Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι, έστω κι αν αποφύγαμε τυπικά τη χρεοκοπία το 2010, δε θα τη γλιτώσουμε έως το 2014, παρά το στενό κορσέ του ΔΝΤ. Και το χειρότερο είναι ότι στο μεταξύ θα έχουμε φορολογηθεί μέχρι αίματος, ως εργαζόμενοι θα φλερτάρουμε με τη δουλοπαροικία και ως κοινωνικά όντα θα έχουμε χάσει κάθε αυτοεκτίμηση. Η πτώχευση, από την άλλη, έχει κάτι το ελληνικό, κάτι το ζαμανφού: «Χρωστάω. Δεν έχω να πληρώσω. Δε θα μου δώσετε άλλα δανεικά». Ε, και;
yupi
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.