Πριν μερικές μέρες είχαμε κάνει ένα αφιέρωμα σε 20 φωτογραφίες που έγιναν διάσημες μέσω του διαδικτύου. Είχαμε πει τότε πως οι συγκεκριμένες δεν ήταν προϊόν επεξεργασίας μέσω του γνωστού σε όλους μας photoshop. Πριν 1-2 μέρες διάβασα ένα άρθρο που έλεγε για το πώς παρουσίασαν την ίδια φωτογραφία τρία διαφορετικά κανάλι -το καθένα με τη δική του υποκειμενική άποψη, εννοείτε. Έψαξα στο διαδίκτυο για διάσημες ψεύτικες φωτογραφίες και βρήκα ένα άρθρο στην ιστοσελίδα του Life με ένα σχετικό αφιέρωμα από τον Μάιο αυτής της χρονιάς. Αν και μεγάλο, νομίζω αξίζει να ασχοληθείτε μαζί του. Θα σας το παρουσιάσω σε δυο μέρη.
Η δύναμη της απάτης
Σε έναν κόσμο που η γνώση είναι δύναμη, ο υγιής σκεπτικισμός χρειάζεται. Στην τελική, οι εικόνες λένε ψέματα -μια πραγματικότητα που ποτέ δεν ήταν πιο αληθινή από την εποχή του photoshop και το διαδικτύου, που οποιοσδήποτε μπορεί -ακόμα και με μέτριες ικανότητες- να μετατρέψει μια απάτη σε μια παγκοσμίως αποδεκτή αλήθεια μέσα σε λίγα λεπτά. Λαμπρά παραδείγματα της δύναμης των ψεύτικων φωτογραφιών είναι οι φωτογραφίες που ήρθαν πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας μετά το θάνατο του Οσάμα μπιν Λάντεν από τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις. Ακόμα και αρκετοί γερουσιαστές των ΗΠΑ είχαν εξαπατηθεί πιστεύοντας ότι μια μάλλον χαζή σύνθεση μιας φωτογραφίας του Μπιν Λάντεν και ενός νεκρού από πυροβολισμό ήταν μια απόρρητη φωτογραφία του πτώματος του ιδρυτή της Αλ Κάιντα. Από την εφεύρεση της φωτογραφίας, φυσικά, οι φωτογραφίες έχουν σταδιακά αλλάξει. Ακολουθούν μερικές από τις πιο σημαντικές ψεύτικες φωτογραφίες της ιστορίας. Φωτογραφίες που αρχικά ο κόσμος είχε πιστέψει πως είναι αυθεντικές. Συγκλόνισαν τον κόσμο, όταν είδαν το φως της δημοσιότητας, αλλά τελικά καταρρίφθηκαν.
Ο νεκρός Μπιν Λάντεν
Το κοντινό πλάνο στην αρχή του άρθρου ήταν μόνο μια από τις πολλές φωτογραφίες του Μπιν Λάντεν που κατέκλυσαν το διαδίκτυο μετά το θάνατό του. Σε αυτήν τη «νυχτερινή λήψη», οι σκεπτικιστές γρήγορα επεσήμαναν αρκετά πράγματα που ούρλιαζαν πως είναι ψεύτικη. Κατ' αρχάς, το τραύμα από τον πυροβολισμό είναι πάνω από το λάθος μάτι. Δεύτερον, είναι εκπληκτικά χαμηλής ποιότητας για μια τέτοια υψηλής σημασίας αποστολή. Και τρίτον, η σκηνή ήταν οικεία σε μερικούς φανατικούς της ταινίας του 2001, Black Hawk Down. Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν είχε «αντικαταστήσει» τον ηθοποιό Jeremy Piven. Μετά απ’ αυτό ο Λευκός Οίκος είπε πως δε θα έδινε τις πραγματικές φωτογραφίες του πτώματος του Μπιν Λάντεν, επειδή θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σημείο συσπείρωσης για να οργανωθεί βία κατά των αμερικανικών στρατευμάτων. Στις 6 Μαΐου, η Αλ Κάιντα επιβεβαίωσε ότι ο αρχηγός της ήταν νεκρός.
Ο άτυχος τουρίστας
Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, μια φωτογραφία έκανε τον γύρο του διαδικτύου, που έδειχνε κάποιον άντρα προφανώς στην οροφή του WTC ακριβώς πριν χτυπηθεί. Σε έναν κόσμο που είχε γυρίσει ανάποδα από τις επιθέσεις, η φωτογραφία προσέθεσε την αίσθηση του εξωπραγματικού γύρω από τα γεγονότα, και συνέβαλε σε μια πληθώρα θεωριών συνωμοσίας και απίθανων ιστοριών επιβίωσης. Μερικοί παρατηρητές είδαν γρήγορα αρκετές ανακολουθίες στην φωτογραφία που αποδείχθηκε ότι ήταν πλαστή. Η κατεύθυνση και ο τύπος του αεροπλάνου, ο τρόπος που αντανακλάται ο ήλιος στο αεροπλάνο και το πόσο αμυδρά φαίνεται ο χρόνος στη δεξιά κάτω γωνία της φωτογραφίας, ήταν μερικά στοιχεία. Το πιο απίθανο απ’ όλα ήταν ο σχεδόν αδύνατος τρόπος που «επέζησε» η φωτογραφία. Τελικά, ο άνδρας της φωτογραφίας, ο Ούγγρος Péter Guzli, παραδέχτηκε ότι είχε επεξεργαστεί μια δική του φωτογραφία για μερικούς φίλους του, χωρίς να συνειδητοποιήσει πόσο γρήγορα θα εξαπλωνόταν.
Η Μεγάλη Εκκαθάριση
Ο σαδιστής επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας Νικολάι Ιβάνοβιτς Γιεζόφ ήταν το δεξί χέρι του Στάλιν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εκκαθάρισης του 1936, κατά την οποία χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι του «Ατσάλινου Ανθρώπου» και «εχθροί του κράτους» εκτελέστηκαν. Αλλά όταν διώχτηκε ο ίδιος ο Γιεζόφ, υπέστη την απόλυτη ατίμωση. Σβήστηκε από τα επίσημα αρχεία. Οι σταλινικοί αρχειονόμοι και το προσωπικό των ΜΜΕ διέγραψαν προσεκτικά οποιαδήποτε αναφορά στον Γιεζόφ, σαν να μην υπήρξε ποτέ. Το πιο διαβόητο παράδειγμα ήταν αυτή η φωτογραφία του Γιεζόφ που περπατάει δίπλα στον Στάλιν πριν την πτώση του. Μετά την εκτέλεση του Γιεζόφ το 1940, η φωτογραφία επεξεργάστηκε έτσι ώστε ο Στάλιν να περπατάει μόνος του. Σωζόμενα δείγματα της αρχικής φωτογραφίας απέδειξαν ότι ο Στάλιν είχε προσπαθήσει να αναθεωρήσει την ιστορία, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε από το να χρησιμοποιήσει αυτήν την πλαστή φωτογραφία άλλα και άλλες σαν και αυτή για φτιάξει ενός αστυνομοκρατούμενο κράτος.
Ο καρχαρίας και το ελικόπτερο
Πρόκειται για μια φωτογραφία που έγινε viral στο διαδικτύου το 2001. Τα e-mail που στάλθηκαν με αυτήν έλεγαν πως πρόκειται για τη φωτογραφία της χρονιάς από το National Geographic, αλλά το περιοδικό την απαρνήθηκε. Οι παρατηρητές επεσήμαναν πως φαινόταν να έχει εμπνευστεί από μια σκηνή της ταινίας Batman του 1966. Οι ειδικοί γρήγορα είπαν ότι η φωτογραφία ήταν συνδυασμός της φωτογραφίας μιας στρατιωτικής άσκησης της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, και μιας φωτογραφίας ενός μεγάλου λευκού καρχαρία που τραβήχτηκε στη Νότια Αφρική. Από τότε, η "Helicopter Shark" -όπως είναι γνωστή- έχει γίνει συχνά παράδειγμα της σκοτεινής πλευράς της επιρροής του διαδικτύου και της σημασίας της κριτικής σκέψης.
Εκτόξευση πολλών πυραύλων
Το 2008, το Ιράν έκανε επίδειξη με τη δοκιμή ενός νέου πυραύλου που ισχυρίστηκε πως μπορούσε να φθάσει το Ισραήλ. Λίγο μετά τη δοκιμή, αυτή η φωτογραφία κατέκλισε τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων, όπως η Los Angeles Times και η Chicago Tribune, και τις κεντρικές σελίδες ιστοσελίδων, συμπεριλαμβανομένων των NYTimes και BBC News. Αμέσως ξεκίνησε μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν για τα προγράμματα πυρηνικών όπλων της Τεχεράνης και τις πιθανότητες πολέμου.
Η κανονική φωτογραφία
Μερικά «τσακάλια» παρατηρητές όμως άρχισαν να αναφέρουν κάποιες παραδοξότητες στις φωτογραφίες. Για παράδειγμα, τα σύννεφα σκόνης που βγαίνουν από τους δύο πυραύλους στα δεξιά δεν είναι απλά παρόμοια, αλλά ταυτόσημα. Και ακόμα κι αν οι πύραυλοι είχαν εκτοξευθεί με διαφορετικές αποστάσεις από την κάμερα, τα βλήματα έχουν το ίδιο μέγεθος. Το Associated Press αναπαρήγαγε την πρωτότυπη και την «πειραγμένη» φωτογραφία, που έδειχνε πως ένας από τους πυραύλους απέτυχε να εκτοξευθεί, δημιουργούν αμφιβολίες για το πόσο αποτελεσματικό ήταν πραγματικά το ιρανικό πρόγραμμα πυραύλων. Τα ΜΜΕ απαρνήθηκαν τη φωτογραφία, και ο οργανισμός που διέδωσε τη φωτογραφία, το Agence France -Presse, δήλωσε πως η «πειραγμένη» φωτογραφία προήρθε από την ιστοσελίδα της ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς.
«Καθάρισαν» για τον Μπους
Το 2002, κυκλοφόρησε μια φωτογραφία που έδειχνε τον Τζορτζ Μπους να κρατάει ένα παιδικό βιβλίο ανάποδα σε ένα σχολείο. Οι εμπειρογνώμονες όμως παρατήρησαν ότι η φωτογραφία στο βιβλίο που κρατάει ο Μπους είναι το είδωλο εκείνου που κρατάει το κοριτσάκι στα δεξιά του. Παρ' όλα αυτά, η φωτογραφία εξακολουθεί να αναφέρεται ως αποδεικτικό στοιχείο της υποτιθέμενης έλλειψης νοημοσύνης του.
Η εξαφάνιση του Τρότσκι
Ο δεύτερος στην ιεραρχία, μετά τον ιδρυτή του Σοβιέτ Λένιν, ήταν ο μπολσεβίκος Τρότσκι, αλλά αφότου ανέλαβε την εξουσία ο Στάλιν, ο Τρότσκι έγινε στόχος βάναυσης εκκαθάρισης. Τον εξόρισαν και η επιρροή του σβήστηκε από την επίσημη ιστορία. Στη φωτογραφία, ο Τρότσκι φαίνεται στα αριστερά του Λένιν κάτω από το αναλόγιο να κοιτάζει το πλήθος στην πλατεία Sverdlov στη Μόσχα στις 5 Μαΐου 1920.
Ο αόρατος άνθρωπος
Όταν ο Στάλιν ανακήρυξε τον Τρότσκι εχθρό της ΕΣΣΔ, έσβησε την εικόνα του αντιπάλου του, ακόμη και από τις «δυνατές» φωτογραφίες, συμπεριλαμβανομένης της προηγούμενης αλλά και διάφορες άλλες όπου φαινόταν πως είχε ηγετική θέση.
Να τος...
Αυτή είναι η αυθεντική φωτογραφία του Λένιν και του Τρότσκι δίπλα-δίπλα, καθώς παρακολουθούν τον εορτασμό της δεύτερης επετείου της Ρωσικής Επανάστασης στη Μόσχα το 1919.
… πού πήγε;
Δεκαετίες αργότερα, το 1967, η σοβιετική κυβέρνηση ήθελε να φτιάξει ένα βιβλίο για τον Λένιν με τις φωτογραφίες του 1919. Αλλά ο Τρότσκι -καιρό μετά αφού είχε δολοφονηθεί από τον Στάλιν- ήταν ακόμα persona non grata στην ΕΣΣΔ, και έπρεπε να σβηστεί από τις φωτογραφίες.
Ο Μουμπάρακ, πρώτος μεταξύ των ηγετών
Τον Σεπτέμβριο του 2010, η μεγαλύτερη εφημερίδα της Αιγύπτου, η κρατική Al-Ahram, έδειξε μια φωτογραφία των ηγετών να περπατούν στο κόκκινο χαλί του Λευκού Οίκου κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Έκανε μεγάλη εντύπωση το ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ ήταν μπροστά ακόμη και από τον Μπαράκ Ομπάμα στο ίδιο του το «σπίτι».
Ο Μουμπάρακ στο τέλος
Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος να καταλάβει ο κόσμος πως η Al-Ahram είχε «πειράξει» -άθλια κιόλας- τη φωτογραφία. Όχι μόνο έλειπε το καρό πάτωμα και το φόντο -λες και οι ηγέτες περπατούσαν σε ένα ιπτάμενο χαλί- αλλά υπάρχουν και κάποια σημάδια γύρω από τον Μουμπάρακ. Η Al-Ahram δέχτηκε τις αλλαγές, αλλά τις υπερασπίστηκε ως "μια σύντομη, ζωντανή και αληθινή έκφραση της στάση του Μουμπάρακ στο παλαιστινιακό ζήτημα, ο ηγετικός του ρόλος του επί του θέματος". Η αντιπολίτευση τόνισε πως ήταν ακόμη ένα παράδειγμα των συνεχών προσπαθειών του καθεστώτος να αλλάξει την πραγματικότητα για να διατηρήσει την εξουσία. Όλοι μας ξέρουμε τι απέγινε ο Μουμπάρακ μετά από λίγους μήνες…
Οι πυραμίδες
Το 1982, στα πρώτα βήματα της ψηφιακής επεξεργασίας, το National Geographic δημοσίευσε μια φωτογραφία των πυραμίδων της Γκίζας στην Αίγυπτο. Ο πρώτος που μίλησε για ψεύτικη φωτογραφία ήταν ο ίδιος ο φωτογράφος, ο Gordon Gahan, ο οποίος παρατήρησε ότι οι συντάκτες είχαν συμπιέσει τις πυραμίδες και είχαν φέρει πιο κοντά τους καμηλιέρηδες, ώστε η αρχικά οριζόντια φωτογραφία να χωρέσει στο κάθετο εξώφυλλο. Το περιοδικό δεν επιτρέπει πλέον την επεξεργασία φωτογραφιών.
Όπου υπάρχει καπνός ...
Τον Αύγουστο του 2006, μερικοί bloggers παρατήρησαν ασάφειες σε μια φωτογραφία που έδειχνε την κατάσταση μετά από μια ισραηλινή επίθεση πυραύλων στην Βηρυτό του Λιβάνου. Η φωτογραφία, μια δραματική εικόνα της πόλης με μαύρα σύννεφα καπνού να την καλύπτουν, είχε προφανώς «πειραχτεί» και ο καπνός επαναλαμβανόταν. Ο φωτογράφος, Adnan Hajj, ισχυρίστηκε ότι είχε απλά «καθαρίσει» τη φωτογραφία από τη σκόνη στο φακό του.
… υπάρχει και απόλυση
Η πρωτότυπη φωτογραφία, ήταν πολύ διαφορετική, με πιο ελαφρύ, πιο γκρι και πολύ λιγότερο καπνό. Αλλά το πρόβλημα δεν σταμάτησε εκεί. Οι bloggers έψαξαν και παλιότερες φωτογραφίες του Adnan και επεσήμαναν στοιχεία που αποδείκνυαν ότι είχε αλλάξει αρκετές ακόμα που αναφέρονταν στη Λιβανο-ισραηλινή σύγκρουση του 2006. Σε μια από αυτές, η ίδια γυναίκα είχε χάσει το σπίτι της σε δύο ξεχωριστές επιθέσεις. Το ίδιο κτίριο τη μια ήταν έδρα της Χεζμπολάχ και την άλλη το σπίτι της γυναίκας. Και στις δύο πολλαπλασίασε τον αριθμό των αμυντικών φωτοβολίδων που χρησιμοποιούνταν από τα ισραηλινά μαχητικά και τα διαστρέβλωσε ως πυραύλους αέρος-εδάφους. Το Reuters διέκοψε τη σχέση του με τον Adnan και τον απέλυσε.
Ο Piers Morgan
Πριν πάρει την καρέκλα του Larry King, ο Piers Morgan ήταν εκδότης της αγγλικής Daily Mirror, όπου ανέπτυξε τη φήμη του ανθρώπου με επαγγελματική δεοντολογία και παράλληλα έφερνε στο φως εντυπωσιακές ιστορίες. Η βασιλεία του στην εφημερίδα έληξε το 2004, όταν δημοσίευσε μια φωτογραφία όπου ένας Βρετανός στρατιώτης ουρούσε έναν Ιρακινό κρατούμενο. Η οργή ήταν τεράστια και ανάλογη εκείνης που προκλήθηκε από τις αμερικάνικες φωτογραφίες του Αμπού Γκράιμπ. Αποδείχθηκε, ωστόσο, πως ο Morgan έπεσε θύμα φάρσας. Οι βρετανικές στρατιωτικές αρχές εντόπισαν το ακριβές όχημα που φαινόταν στις φωτογραφίες, και δήλωσαν ξεκάθαρα ότι το συγκεκριμένο όχημα δεν είχε φύγει ποτέ από την Αγγλία. Επίσης έδωσαν και άλλα αποδεικτικά στοιχεία ότι οι φωτογραφίες ήταν «πειραγμένες». Η εφημερίδα δημοσίευσε ένα απολογητικό άρθρο ζητώντας συγγνώμη και απέλυσε τον Morgan, ο οποίος έπειτα έγινε κριτής στο Αμερική Έχεις Ταλέντο και αντικατέστησε τον Larry King στο CNN. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, ο Morgan υποστήριζε ότι οι φωτογραφίες δεν ήταν πλαστές.
πηγή: life.com
Σε έναν κόσμο που η γνώση είναι δύναμη, ο υγιής σκεπτικισμός χρειάζεται. Στην τελική, οι εικόνες λένε ψέματα -μια πραγματικότητα που ποτέ δεν ήταν πιο αληθινή από την εποχή του photoshop και το διαδικτύου, που οποιοσδήποτε μπορεί -ακόμα και με μέτριες ικανότητες- να μετατρέψει μια απάτη σε μια παγκοσμίως αποδεκτή αλήθεια μέσα σε λίγα λεπτά. Λαμπρά παραδείγματα της δύναμης των ψεύτικων φωτογραφιών είναι οι φωτογραφίες που ήρθαν πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας μετά το θάνατο του Οσάμα μπιν Λάντεν από τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις. Ακόμα και αρκετοί γερουσιαστές των ΗΠΑ είχαν εξαπατηθεί πιστεύοντας ότι μια μάλλον χαζή σύνθεση μιας φωτογραφίας του Μπιν Λάντεν και ενός νεκρού από πυροβολισμό ήταν μια απόρρητη φωτογραφία του πτώματος του ιδρυτή της Αλ Κάιντα. Από την εφεύρεση της φωτογραφίας, φυσικά, οι φωτογραφίες έχουν σταδιακά αλλάξει. Ακολουθούν μερικές από τις πιο σημαντικές ψεύτικες φωτογραφίες της ιστορίας. Φωτογραφίες που αρχικά ο κόσμος είχε πιστέψει πως είναι αυθεντικές. Συγκλόνισαν τον κόσμο, όταν είδαν το φως της δημοσιότητας, αλλά τελικά καταρρίφθηκαν.
Το κοντινό πλάνο στην αρχή του άρθρου ήταν μόνο μια από τις πολλές φωτογραφίες του Μπιν Λάντεν που κατέκλυσαν το διαδίκτυο μετά το θάνατό του. Σε αυτήν τη «νυχτερινή λήψη», οι σκεπτικιστές γρήγορα επεσήμαναν αρκετά πράγματα που ούρλιαζαν πως είναι ψεύτικη. Κατ' αρχάς, το τραύμα από τον πυροβολισμό είναι πάνω από το λάθος μάτι. Δεύτερον, είναι εκπληκτικά χαμηλής ποιότητας για μια τέτοια υψηλής σημασίας αποστολή. Και τρίτον, η σκηνή ήταν οικεία σε μερικούς φανατικούς της ταινίας του 2001, Black Hawk Down. Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν είχε «αντικαταστήσει» τον ηθοποιό Jeremy Piven. Μετά απ’ αυτό ο Λευκός Οίκος είπε πως δε θα έδινε τις πραγματικές φωτογραφίες του πτώματος του Μπιν Λάντεν, επειδή θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σημείο συσπείρωσης για να οργανωθεί βία κατά των αμερικανικών στρατευμάτων. Στις 6 Μαΐου, η Αλ Κάιντα επιβεβαίωσε ότι ο αρχηγός της ήταν νεκρός.
Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, μια φωτογραφία έκανε τον γύρο του διαδικτύου, που έδειχνε κάποιον άντρα προφανώς στην οροφή του WTC ακριβώς πριν χτυπηθεί. Σε έναν κόσμο που είχε γυρίσει ανάποδα από τις επιθέσεις, η φωτογραφία προσέθεσε την αίσθηση του εξωπραγματικού γύρω από τα γεγονότα, και συνέβαλε σε μια πληθώρα θεωριών συνωμοσίας και απίθανων ιστοριών επιβίωσης. Μερικοί παρατηρητές είδαν γρήγορα αρκετές ανακολουθίες στην φωτογραφία που αποδείχθηκε ότι ήταν πλαστή. Η κατεύθυνση και ο τύπος του αεροπλάνου, ο τρόπος που αντανακλάται ο ήλιος στο αεροπλάνο και το πόσο αμυδρά φαίνεται ο χρόνος στη δεξιά κάτω γωνία της φωτογραφίας, ήταν μερικά στοιχεία. Το πιο απίθανο απ’ όλα ήταν ο σχεδόν αδύνατος τρόπος που «επέζησε» η φωτογραφία. Τελικά, ο άνδρας της φωτογραφίας, ο Ούγγρος Péter Guzli, παραδέχτηκε ότι είχε επεξεργαστεί μια δική του φωτογραφία για μερικούς φίλους του, χωρίς να συνειδητοποιήσει πόσο γρήγορα θα εξαπλωνόταν.
Ο σαδιστής επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας Νικολάι Ιβάνοβιτς Γιεζόφ ήταν το δεξί χέρι του Στάλιν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εκκαθάρισης του 1936, κατά την οποία χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι του «Ατσάλινου Ανθρώπου» και «εχθροί του κράτους» εκτελέστηκαν. Αλλά όταν διώχτηκε ο ίδιος ο Γιεζόφ, υπέστη την απόλυτη ατίμωση. Σβήστηκε από τα επίσημα αρχεία. Οι σταλινικοί αρχειονόμοι και το προσωπικό των ΜΜΕ διέγραψαν προσεκτικά οποιαδήποτε αναφορά στον Γιεζόφ, σαν να μην υπήρξε ποτέ. Το πιο διαβόητο παράδειγμα ήταν αυτή η φωτογραφία του Γιεζόφ που περπατάει δίπλα στον Στάλιν πριν την πτώση του. Μετά την εκτέλεση του Γιεζόφ το 1940, η φωτογραφία επεξεργάστηκε έτσι ώστε ο Στάλιν να περπατάει μόνος του. Σωζόμενα δείγματα της αρχικής φωτογραφίας απέδειξαν ότι ο Στάλιν είχε προσπαθήσει να αναθεωρήσει την ιστορία, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε από το να χρησιμοποιήσει αυτήν την πλαστή φωτογραφία άλλα και άλλες σαν και αυτή για φτιάξει ενός αστυνομοκρατούμενο κράτος.
Πρόκειται για μια φωτογραφία που έγινε viral στο διαδικτύου το 2001. Τα e-mail που στάλθηκαν με αυτήν έλεγαν πως πρόκειται για τη φωτογραφία της χρονιάς από το National Geographic, αλλά το περιοδικό την απαρνήθηκε. Οι παρατηρητές επεσήμαναν πως φαινόταν να έχει εμπνευστεί από μια σκηνή της ταινίας Batman του 1966. Οι ειδικοί γρήγορα είπαν ότι η φωτογραφία ήταν συνδυασμός της φωτογραφίας μιας στρατιωτικής άσκησης της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, και μιας φωτογραφίας ενός μεγάλου λευκού καρχαρία που τραβήχτηκε στη Νότια Αφρική. Από τότε, η "Helicopter Shark" -όπως είναι γνωστή- έχει γίνει συχνά παράδειγμα της σκοτεινής πλευράς της επιρροής του διαδικτύου και της σημασίας της κριτικής σκέψης.
Το 2008, το Ιράν έκανε επίδειξη με τη δοκιμή ενός νέου πυραύλου που ισχυρίστηκε πως μπορούσε να φθάσει το Ισραήλ. Λίγο μετά τη δοκιμή, αυτή η φωτογραφία κατέκλισε τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων, όπως η Los Angeles Times και η Chicago Tribune, και τις κεντρικές σελίδες ιστοσελίδων, συμπεριλαμβανομένων των NYTimes και BBC News. Αμέσως ξεκίνησε μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν για τα προγράμματα πυρηνικών όπλων της Τεχεράνης και τις πιθανότητες πολέμου.
Μερικά «τσακάλια» παρατηρητές όμως άρχισαν να αναφέρουν κάποιες παραδοξότητες στις φωτογραφίες. Για παράδειγμα, τα σύννεφα σκόνης που βγαίνουν από τους δύο πυραύλους στα δεξιά δεν είναι απλά παρόμοια, αλλά ταυτόσημα. Και ακόμα κι αν οι πύραυλοι είχαν εκτοξευθεί με διαφορετικές αποστάσεις από την κάμερα, τα βλήματα έχουν το ίδιο μέγεθος. Το Associated Press αναπαρήγαγε την πρωτότυπη και την «πειραγμένη» φωτογραφία, που έδειχνε πως ένας από τους πυραύλους απέτυχε να εκτοξευθεί, δημιουργούν αμφιβολίες για το πόσο αποτελεσματικό ήταν πραγματικά το ιρανικό πρόγραμμα πυραύλων. Τα ΜΜΕ απαρνήθηκαν τη φωτογραφία, και ο οργανισμός που διέδωσε τη φωτογραφία, το Agence France -Presse, δήλωσε πως η «πειραγμένη» φωτογραφία προήρθε από την ιστοσελίδα της ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς.
Το 2002, κυκλοφόρησε μια φωτογραφία που έδειχνε τον Τζορτζ Μπους να κρατάει ένα παιδικό βιβλίο ανάποδα σε ένα σχολείο. Οι εμπειρογνώμονες όμως παρατήρησαν ότι η φωτογραφία στο βιβλίο που κρατάει ο Μπους είναι το είδωλο εκείνου που κρατάει το κοριτσάκι στα δεξιά του. Παρ' όλα αυτά, η φωτογραφία εξακολουθεί να αναφέρεται ως αποδεικτικό στοιχείο της υποτιθέμενης έλλειψης νοημοσύνης του.
Ο δεύτερος στην ιεραρχία, μετά τον ιδρυτή του Σοβιέτ Λένιν, ήταν ο μπολσεβίκος Τρότσκι, αλλά αφότου ανέλαβε την εξουσία ο Στάλιν, ο Τρότσκι έγινε στόχος βάναυσης εκκαθάρισης. Τον εξόρισαν και η επιρροή του σβήστηκε από την επίσημη ιστορία. Στη φωτογραφία, ο Τρότσκι φαίνεται στα αριστερά του Λένιν κάτω από το αναλόγιο να κοιτάζει το πλήθος στην πλατεία Sverdlov στη Μόσχα στις 5 Μαΐου 1920.
Όταν ο Στάλιν ανακήρυξε τον Τρότσκι εχθρό της ΕΣΣΔ, έσβησε την εικόνα του αντιπάλου του, ακόμη και από τις «δυνατές» φωτογραφίες, συμπεριλαμβανομένης της προηγούμενης αλλά και διάφορες άλλες όπου φαινόταν πως είχε ηγετική θέση.
Αυτή είναι η αυθεντική φωτογραφία του Λένιν και του Τρότσκι δίπλα-δίπλα, καθώς παρακολουθούν τον εορτασμό της δεύτερης επετείου της Ρωσικής Επανάστασης στη Μόσχα το 1919.
Δεκαετίες αργότερα, το 1967, η σοβιετική κυβέρνηση ήθελε να φτιάξει ένα βιβλίο για τον Λένιν με τις φωτογραφίες του 1919. Αλλά ο Τρότσκι -καιρό μετά αφού είχε δολοφονηθεί από τον Στάλιν- ήταν ακόμα persona non grata στην ΕΣΣΔ, και έπρεπε να σβηστεί από τις φωτογραφίες.
Τον Σεπτέμβριο του 2010, η μεγαλύτερη εφημερίδα της Αιγύπτου, η κρατική Al-Ahram, έδειξε μια φωτογραφία των ηγετών να περπατούν στο κόκκινο χαλί του Λευκού Οίκου κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Έκανε μεγάλη εντύπωση το ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ ήταν μπροστά ακόμη και από τον Μπαράκ Ομπάμα στο ίδιο του το «σπίτι».
Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος να καταλάβει ο κόσμος πως η Al-Ahram είχε «πειράξει» -άθλια κιόλας- τη φωτογραφία. Όχι μόνο έλειπε το καρό πάτωμα και το φόντο -λες και οι ηγέτες περπατούσαν σε ένα ιπτάμενο χαλί- αλλά υπάρχουν και κάποια σημάδια γύρω από τον Μουμπάρακ. Η Al-Ahram δέχτηκε τις αλλαγές, αλλά τις υπερασπίστηκε ως "μια σύντομη, ζωντανή και αληθινή έκφραση της στάση του Μουμπάρακ στο παλαιστινιακό ζήτημα, ο ηγετικός του ρόλος του επί του θέματος". Η αντιπολίτευση τόνισε πως ήταν ακόμη ένα παράδειγμα των συνεχών προσπαθειών του καθεστώτος να αλλάξει την πραγματικότητα για να διατηρήσει την εξουσία. Όλοι μας ξέρουμε τι απέγινε ο Μουμπάρακ μετά από λίγους μήνες…
Το 1982, στα πρώτα βήματα της ψηφιακής επεξεργασίας, το National Geographic δημοσίευσε μια φωτογραφία των πυραμίδων της Γκίζας στην Αίγυπτο. Ο πρώτος που μίλησε για ψεύτικη φωτογραφία ήταν ο ίδιος ο φωτογράφος, ο Gordon Gahan, ο οποίος παρατήρησε ότι οι συντάκτες είχαν συμπιέσει τις πυραμίδες και είχαν φέρει πιο κοντά τους καμηλιέρηδες, ώστε η αρχικά οριζόντια φωτογραφία να χωρέσει στο κάθετο εξώφυλλο. Το περιοδικό δεν επιτρέπει πλέον την επεξεργασία φωτογραφιών.
Τον Αύγουστο του 2006, μερικοί bloggers παρατήρησαν ασάφειες σε μια φωτογραφία που έδειχνε την κατάσταση μετά από μια ισραηλινή επίθεση πυραύλων στην Βηρυτό του Λιβάνου. Η φωτογραφία, μια δραματική εικόνα της πόλης με μαύρα σύννεφα καπνού να την καλύπτουν, είχε προφανώς «πειραχτεί» και ο καπνός επαναλαμβανόταν. Ο φωτογράφος, Adnan Hajj, ισχυρίστηκε ότι είχε απλά «καθαρίσει» τη φωτογραφία από τη σκόνη στο φακό του.
Η πρωτότυπη φωτογραφία, ήταν πολύ διαφορετική, με πιο ελαφρύ, πιο γκρι και πολύ λιγότερο καπνό. Αλλά το πρόβλημα δεν σταμάτησε εκεί. Οι bloggers έψαξαν και παλιότερες φωτογραφίες του Adnan και επεσήμαναν στοιχεία που αποδείκνυαν ότι είχε αλλάξει αρκετές ακόμα που αναφέρονταν στη Λιβανο-ισραηλινή σύγκρουση του 2006. Σε μια από αυτές, η ίδια γυναίκα είχε χάσει το σπίτι της σε δύο ξεχωριστές επιθέσεις. Το ίδιο κτίριο τη μια ήταν έδρα της Χεζμπολάχ και την άλλη το σπίτι της γυναίκας. Και στις δύο πολλαπλασίασε τον αριθμό των αμυντικών φωτοβολίδων που χρησιμοποιούνταν από τα ισραηλινά μαχητικά και τα διαστρέβλωσε ως πυραύλους αέρος-εδάφους. Το Reuters διέκοψε τη σχέση του με τον Adnan και τον απέλυσε.
Πριν πάρει την καρέκλα του Larry King, ο Piers Morgan ήταν εκδότης της αγγλικής Daily Mirror, όπου ανέπτυξε τη φήμη του ανθρώπου με επαγγελματική δεοντολογία και παράλληλα έφερνε στο φως εντυπωσιακές ιστορίες. Η βασιλεία του στην εφημερίδα έληξε το 2004, όταν δημοσίευσε μια φωτογραφία όπου ένας Βρετανός στρατιώτης ουρούσε έναν Ιρακινό κρατούμενο. Η οργή ήταν τεράστια και ανάλογη εκείνης που προκλήθηκε από τις αμερικάνικες φωτογραφίες του Αμπού Γκράιμπ. Αποδείχθηκε, ωστόσο, πως ο Morgan έπεσε θύμα φάρσας. Οι βρετανικές στρατιωτικές αρχές εντόπισαν το ακριβές όχημα που φαινόταν στις φωτογραφίες, και δήλωσαν ξεκάθαρα ότι το συγκεκριμένο όχημα δεν είχε φύγει ποτέ από την Αγγλία. Επίσης έδωσαν και άλλα αποδεικτικά στοιχεία ότι οι φωτογραφίες ήταν «πειραγμένες». Η εφημερίδα δημοσίευσε ένα απολογητικό άρθρο ζητώντας συγγνώμη και απέλυσε τον Morgan, ο οποίος έπειτα έγινε κριτής στο Αμερική Έχεις Ταλέντο και αντικατέστησε τον Larry King στο CNN. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, ο Morgan υποστήριζε ότι οι φωτογραφίες δεν ήταν πλαστές.
πηγή: life.com
3otiko
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.