Δραχμοποίηση: Μια ελληνική ιστορία προδοσίας

Στην Αμερική της Μεγάλης Ύφεσης οι Έλληνες μετανάστες βίωσαν καταστάσεις που μοιάζουν βγαλμένες από την οικονομική κρίση του σήμερα. Μπορεί όμως το παρελθόν να μας βοηθήσει στο παρόν;

«Για τους περισσότερους από εμάς, που ήμασταν φτωχοί, η Ύφεση ήταν σαν τούτη την αρθρίτιδα που έχω. Κανείς δεν εντυπωσιάστηκε από αυτήν, γιατί δεν ήρθε εντελώς ξαφνικά, όπως μια καρδιακή προσβολή. Ήρθε αργά αργά, και πάντα ήλπιζες ότι θα φύγει. Πονούσες αφόρητα και υπέφερες σιωπηλά, γιατί ήσουν εγκλωβισμένος και δεν μπορούσες να ξεφύγεις».
Τα λόγια της Βασιλικής Λυμπεροπούλου, όπως τα διαβάζουμε στο βιβλίο του Κωστή Καρπόζηλου «Κόκκινη Αμερική: Έλληνες μετανάστες και το όραμα ενός Νέου Κόσμου», θα μπορούσαν να αντανακλούν σε εμπειρίες της Ελλάδας του σήμερα, αναφέρονται όμως στις Ηνωμένες Πολιτείες της δεκαετίας του 1930, στην Αμερική της Μεγάλης Ύφεσης που άλλαξε ριζικά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Ανάμεσά τους ο Απόστολος και η Βασιλική Λυμπεροπούλου. Μέχρι την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης τον Οκτώβριο του 1929, μπορούσαν να υπερηφανεύονται ότι έχουν εκπληρώσει το αμερικανικό όνειρο, έχοντας αγοράσει ένα μικρό εστιατόριο στο Σικάγο και έχοντας αφήσει πίσω τους τη μισθωτή εργασία. Μέχρι που η Ύφεση «τα άλλαξε όλα», θυμάται η Βασιλική.  Η Ύφεση που έπληξε τους πελάτες του εστιατορίου και κατόπιν τα έσοδα της επιχείρησης, φέρνοντας την οικογένεια αντιμέτωπη με την προοπτική της χρεωκοπίας και την απειλή της έξωσης.

Το 1933, στην κορύφωση της Μεγάλης Ύφεσης, ένας στους τρεις οικονομικά ενεργούς Αμερικανούς ήταν άνεργος, ενώ χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία από το Σικάγο, όπου οι μισθοί όσων τυχερών δεν είχαν απολυθεί συρρικνώθηκαν στο ένα τέταρτο. Στο επίκεντρο της κρίσης βρέθηκαν οι ανειδίκευτοι εργάτες και οι μετανάστες, μεταξύ των οποίων πολλοί Έλληνες, με αποτέλεσμα το μοτίβο της πείνας να κάνει γρήγορα την εμφάνισή του στις σελίδες του μεταναστευτικού Τύπου. Διαβάζουμε στον Εθνικό Κήρυκα: «Είμεθα αρκετοί Έλληνες και μάλιστα μερικοί αρκετά μορφωμένοι, από διμήνου όλοι χωρίς εργασίαν. [...] Ζητούμε εργασίαν σ’ ανατολή και δύσι. Γυρίζομεν  νύκτα και μέρα και δεν καταφθάνουμε να εξοικονομήσουμε ούτε το ξερό ψωμί κάθε μέρα».

 Άνεργοι κοιμούνται στα πάρκα, στη Μινεάπολη της Μινεσότα, αρχές της δεκαετίας του 1930 © Library of Congress.

Όταν τα δολάρια έγιναν δραχμές

Τα δεινά τα κρίσης άλλαξαν άρδην τις ισορροπίες μέσα στην ελληνική μεταναστευτική κοινότητα, καθώς ο φαινομενικά ασφαλής μικρόκοσμος, οργανωμένος γύρω από τους μικρούς επιχειρηματίες, τις τράπεζες ελληνικών συμφερόντων και την κοινοτική λειτουργία αποδείχθηκε ανίσχυρος να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις. Από τη μια οι καταγγελίες για άθλιες συνθήκες εργασίες στις ομογενειακές επιχειρήσεις, από την άλλη η αδυναμία των θεσμικών οργανώσεων να υποστηρίξουν τον δοκιμαζόμενο από τη κρίση πληθυσμό, έπληξαν σημαντικά την εμπιστοσύνη στους παραδοσιακούς κοινοτικούς μηχανισμούς.
Μάλιστα, η αμφισβήτηση του κύρους των κοινοτικών μηχανισμών επιτάθηκε περαιτέρω από μια αναπάντεχη εξέλιξη. Στις 29 Ιουλίου 1932 η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά την υποχρεωτική δραχμοποίηση των «εις ξένον νόμισμα ή συνάλλαγμα οφειλών». Πρακτικά αυτό σήμαινε ότι οι καταθέτες έχαναν το ένα τρίτο της αξίας των χρημάτων τους, καθώς η ονομαστική ισοτιμία του δολαρίου τον Ιούλιο του 1932 ήταν 154 δραχμές. Οι αντιδράσεις ήταν ετερόκλητες, αλλά συνέκλιναν στο συμπέρασμα του Ριζοσπάστη ότι επρόκειτο για ένα «λωποδύτικο αναγκαστικό διάταγμα». 
  Διαβάστε την συνέχεια εδώ: news247.gr

Share on Google Plus

About grizos gatos

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.